Het schiet niet erg op met de omschakeling naar duurzame energie in Nederland. In 2017 was maar 6,6% van alle energie afkomstig van hernieuwbare bronnen. “Om de transitie een duw in de rug te geven, zijn we in 2010 gestart met de Windcentrale”, zegt Sybrand de Boer van het snelgroeiende bedrijf. “Inmiddels hebben we tien windmolens die stroom leveren aan 15.000 huishoudens.”

Hoe werkt de Windcentrale?

“Bij ons kan iedereen eigenaar worden van een deel van een windmolen. We splitsen onze molens op in duizenden stukjes. Die stukjes noemen we Winddelen. Als je zo’n Winddeel koopt ben je mede-eigenaar van een molen en wek je dus je eigen groene stroom op. Het is ontzettend leuk en waardevol om te doen. Dat hoor ik van onze deelnemers. Vertellen dat je een eigen windmolen hebt is een goed verhaal op een feestje. Zeker omdat we een app hebben gemaakt waarmee je je molen live kunt laten zien. Die app toont onder meer hoe hard het waait bij je molen en hoeveel stroom hij oplevert.”

Is het wel zo’n goed idee om windmolens te bouwen in een klein en vol land als het onze?

“Willen we als samenleving in de toekomst overstappen naar een volledig duurzame energievoorziening, dan kunnen we niet zonder meer windmolens op zee én op land. Dat is ook een van de uitgangspunten van het voorlopige nationale Klimaatakkoord. Windenergie is nu eenmaal de meest efficiënte en goedkoopste vorm van duurzame energie.”

Tegelijkertijd is er niets zo controversieel als een windmolen. Want niemand wil zo’n ding achter zijn huis.

“Ik denk dat dat meevalt. Onze ervaring leert dat het draagvlak toeneemt als burgers daadwerkelijk betrokken zijn bij windmolens. En als mede-eigenaar zíjn ze dat ook. Voor onze deelnemers is zo’n molen niet een groot ding dat het vrije uitzicht belemmert, maar de bron van de duurzame stroom die uit hun stopcontact komt.”

Wat kost het om mede-eigenaar te worden van een windmolen?

“Voor een Winddeel betaal je eenmalig 233 euro. Om het elektriciteitsverbruik van een gemiddeld gezin te dekken, zijn zes Winddelen nodig. Naast de eenmalige aanschafkosten betaal je jaarlijks ongeveer 23 euro per Winddeel voor het beheer en onderhoud van je molen. Mocht je molen in windstille periodes te weinig stroom leveren, dan zorgen wij voor een aanvulling met duurzaam opgewekte stroom van elders. Al met al heb je een lagere stroomrekening.”

Deelnemers uit het hele land

Door Winddelen te verkopen, financiert de Windcentrale de molens in feite met crowdfunding. “De Winddelers kopen immers met elkaar een windmolen”, zegt De Boer. “Alleen betalen we het rendement op de investering van deelnemers niet uit in geld maar in duurzame stroom.”

De huidige tien molens van de Windcentrale staan in Delfzijl, Culemborg, tussen Groningen en Leeuwarden, en aan de Noord-Hollandse kust. “Maar onze deelnemers komen uit het hele land”, zegt De Boer. De molens die de Windcentrale nu beheert zijn niet door het bedrijf zelf ontwikkeld, maar overgenomen van eerdere eigenaren. Daarmee heeft de Windcentrale de totale hoeveelheid duurzame energie in Nederland dus niet vergroot. Alhoewel sommige oud-eigenaren het verdiende verkoopbedrag weer hebben geïnvesteerd in nieuwe molens.

Waarom de keuze van de Windcentrale om zelf geen nieuwe molens te bouwen? De Boer: “Het ontwikkelen van nieuwe windmolens is een langjarig, duur en risicovol proces. In de beginjaren van ons bedrijf was dat gewoonweg niet haalbaar.”

Nieuwe windmolens in Overijssel

Maar dat is inmiddels veranderd, zegt De Boer. “We ontwikkelen momenteel een nieuw windpark met drie turbines in Overijssel, niet ver van Zwolle. Het zijn moderne, grote molens waarmee we onze totale opwekcapaciteit in een klap met 50% uitbreiden. De eerste van de drie nieuwe molens wordt in april van dit jaar opgeleverd. Er is momenteel nog een beperkt aantal Winddelen beschikbaar.” Het windpark wordt deels gefinancierd door Triodos Groenfonds. Want, zegt De Boer, “nieuwe turbines volledig met crowdfunding bekostigen, is vanwege de omvang van de bedragen niet reëel.”

De Windcentrale wil de komende jaren snel verder groeien. De Boer: “We hopen over een aantal jaren 100.000 huishoudens van groene stroom te voorzien. Daarnaast stellen we de Winddelen sinds kort ook beschikbaar aan bedrijven. Want het bedrijfsleven is een grote verbruiker van elektriciteit. Ook bedrijven moeten de komende jaren forse stappen zetten richting een duurzame energievoorziening.”

Eind vorig jaar werd het voorlopige nationale Klimaatakkoord gepresenteerd. Was je te spreken over de voorstellen daarin?  

“Het is goed dat zoveel partijen actief betrokken zijn bij het uitwerken van het akkoord. Anderzijds ben ik wel kritisch over de inhoud. De industrie en het bedrijfsleven worden te veel ontzien, en de rekening voor de overstap naar duurzame energie ligt voor een te groot deel bij burgers. Dat zou evenwichtiger en eerlijker moeten.”

Tegelijkertijd is het mooi dat er steeds meer initiatieven zijn van burgers die zelf het heft in handen nemen en hun eigen duurzame energie opwekken, vindt De Boer. “Denk aan energie-coöperaties van wijkbewoners. Die worden gedragen door mensen die niet wachten op overheden en bedrijven, maar hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Dat geldt ook voor de mensen die met elkaar eigenaar zijn van onze windmolens. Ik vind het mooi dat we deze positieve en energieke beweging met ons bedrijf kunnen ondersteunen. Met de Windcentrale maken we het mogelijk dat burgers kunnen meeprofiteren van de overgang naar een duurzame energievoorziening.”

Fotografie: Pieter van den Boogert & de Windcentrale