Het Honigcomplex is beeldbepalend voor Nijmegen. Iedereen die met de trein de stad in komt rijden ziet de voormalige fabriek liggen langs de Waal. De letters op de gevel die behouden bleven, tekenen al ruim een eeuw het Nijmeegse aangezicht. Sinds een aantal jaar is het oude fabrieksterrein in ontwikkeling. Er vestigden zich al diverse ondernemers waaronder Oersoep, een café dat zijn eigen bieren brouwt en Meesterproef, een restaurant waar je terecht kunt voor een ambachtelijke maaltijd met lokale producten.

Sinds dit jaar maakt ook de Smeltkroes onderdeel uit van de nieuwe hotspot aan de Waal. Drie ondernemers en vrienden dachten een jaar lang na over het creëren van een plek waar ze met andere ondernemers konden samenwerken. Dat liep wat uit de hand, zeggen ze zelf. Want inmiddels hebben ze een broedplaats gebouwd waar wel 200 ondernemers aan de slag kunnen.

Bas de Vries, Bauke Smit en Wimke van den Heuvel kennen elkaar van vroeger en richtten in 2012 hun ontwerperscollectief ‘Studio in de Maak’ op. Maar aan ontwerpen komen ze nu even niet toe. Bas de Vries vertelt hoe de inrichting van de Smeltkroes hun aandacht vraagt. In de eerste plaats het verhuren van de ruimtes waarvan nu 50% is verhuurd. De planning is dat eind van het jaar alle 52 werkplekken verhuurd zijn.

Tijdens een rondleiding laat De Vries het bedrijfsverzamelgebouw van 3.500 m2 zien. Die grootte blijkt een luxe en van grote toegevoegde waarde. Er zijn gemeenschappelijke ruimtes voor bijvoorbeeld workshops waar ondernemers gebruik van maken. Daar is onder andere een 3D-printer te vinden. En daarnaast is het schaftlokaal een leuk verzinsel van de ondernemers. Elke doordeweekse dag om 12.30 uur gaat er een zoemer voor de lunchpauze. Om meer interactie tussen de ondernemers te creëren, zegt de Vries. “Al gaat dit nu al vanzelf merk ik. In het begin hield ik bij in een boekje welke samenwerkingsverbanden hier ontstonden, maar dat gebeurt nu al zoveel dat ik het niet eens meer bij kan houden.”

Doorzonwinkelpui

Via de galerij zie je de units die al ingericht zijn. Door het gebruik van glas kun je alle plekken van binnen en van buiten inkijken. De Vries noemt het een ‘doorzonwinkelpui’. “ Van binnen heeft deze plek een open karakter om de samenwerking te bevorderen en voor de buitenwereld is het voor de ondernemers een mogelijkheid om hun spullen te verkopen.”

Het is een bonte verzameling van studio’s waar echte producten gemaakt worden. In de studio van een tassenmaker zien we ouderwetse gereedschappen en naaimachines uitgestald en even verder liggen handgemaakte gitaren uitgestald in de werkplaats van een instrumentenmaker. “Hier in het midden zijn de grootste herriemakers te vinden”, vertelt de Vries. De architect bedacht namelijk een bijzondere constructie voor de verzamelplaats van ambachten. De Smeltkroes is ingedeeld in drie ringen. De grootste herriemakers in de eerste ring hebben de meeste ruimte nodig. Daaromheen zitten de ondernemers die ook producten maken maar net wat minder ruimte innemen zoals de tassenmaker met haar naaimachines. De derde ring is op de eerste verdieping te vinden en bestaat uit verschillende kantoren voor schrijvers, ontwerpers en bijvoorbeeld een multimediacollectief.

Een extra bijzondere dimensie is het food lab dat in het oude testlaboratorium van de Honig gevestigd is. In een ruimte die doet denken aan een scheikundelokaal zit bijvoorbeeld Prikkels gevestigd, twee ondernemers die onder andere soepen en stamppotten maken. De Vries: “Ze vonden het te gek op een plek te gaan zitten waar van oudsher soep werd gemaakt.”

Crowdfunding

Omdenken is het toverwoord voor de Vries. Hij legt dit uit aan de hand van hun succesvolle crowdfundingcampagne. Want naast een lening van Triodos Bank en een investering van de projectontwikkelaar Waalfront kozen de ondernemers er zelf voor om een derde van de benodigde financiën op te halen via het publiek. De actie was zeer succesvol aangezien het dubbele van het streefbedrag werd opgehaald.

“Twee jaar geleden hadden we een Strandstoel XXL ontworpen. Toen deze stoel op de Dutch Design Week in Eindhoven stond, vernielden vandalen ‘s nachts het doek van deze reuze strandstoel. Toen ontdekten we de kracht van social media. Via Facebook konden mensen voor 5 euro een baan van dit wit-rood gestreepte doek betalen. We hadden binnen no-time 300 euro bij elkaar om onze strandstoel te repareren. Een fantastische manier om vandalistische onzin om te zetten in zoiets positiefs.”

“We wilden graag geld met crowdfunding ophalen om alvast verbinding te leggen met het gebied. De investeerders zijn bijvoorbeeld andere ondernemers op het Honigcomplex”, zegt de Vries. “En daarnaast was het onderdeel van onze marketing. Met de actie hebben meteen onze naam gevestigd.”

Maar wat is nu precies het geheim van zo succesvol crowdfunden? Bauke Smit voegt hieraan toe dat er geen sleutel is voor dit succes en dat het heel hard werken en herhalen is. “Het hielp dat we op een plek gevestigd zitten die nu hip en happening is. Daar willen mensen graag aan mee doen. We veroorzaakten een soort sneeuwbaleffect. Als iets succesvol is, willen mensen graag meedoen.”

Platform voor Nijmeegse maakindustrie

Het geld van de crowdfunding wordt ingezet voor de publieke functie van de Smeltkroes. Dit zegt veel over de meerwaarde van deze plek voor de stad. Er komt een online platform voor de verkoop van producten die binnen de muren van de broedplaats gemaakt worden. Dit platform wordt in 2015 gerealiseerd.