Het waren meerpalen van bijna 14 meter lang en 5.000 kilo zwaar. Ooit wortelden ze als woudreuzen in de bodem van het tropisch regenwoud. Maar ze werden gekapt en naar Amsterdam vervoerd. Vervolgens dienden ze als aanlegplaatsen voor zeeschepen van over de hele wereld. Na jaren trouwe dienst waren ze nietmeer nodig. Ze werden uit de bodem van het IJ getrokken en lagen klaar om in stukken te worden gezaagd en te eindigen in de vuilverbranding. Want inderdaad: wat moet je er anders mee?

Upcyclen

Wouter Valkenier
Wouter Valkenier is architect van de nieuwe economie en (mede-)initiator van succesvolle projecten, zoals: broedplaats de Ceuvel, horecapaviljoen Bret bij station Sloterdijk, gemeentelijk vergadercentrum Stadstimmertuin en culturele hotspot Hannekes Boom in Amsterdam.

Nou, je kunt er bijvoorbeeld een café mee bouwen. Toen wij als architectenbureau hoorden van die meerpalen, hoefden we niet lang na te denken. Zulk mooi hout met zoveel cultureel-historische waarde: dat gaan we gebruiken.

Dat past in onze filosofie. We doen méér dan hergebruiken van materialen. Méér dus dan recyclen. Wij proberen te ‘upcyclen’: met oude materialen iets unieks toevoegen aan de omgeving. Zoals extra belevingswaarde.

Voormalige scheepswerf

We ontwierpen het gebouw van Café de Ceuvel, op het terrein van de voormalige scheepswerf Ceuvel-Volharding in Amsterdam-Noord. De constructie bestaat volledig uit de meerpalen.

Het café ging in 2014 open en is een trekpleister van de stad. Bezoekers zijn verrast als ze dat doorleefde hout zien, begroeid met oesterschelpen. En ze kijken geboeid naar de kerven die de bijlen in het hout achterlieten toen ze lang geleden de woudreuzen omlegden. De meerpalen máken het café. Ze bepalen de sfeer en de belevingswaarde van het gebouw. We recycleden het afgeschreven hout dus niet alleen, we zorgden ervoor dat het iets unieks toevoegde aan het gebouw.

Vervuilde bodem

Zoals gezegd staat het café op het terrein van een voormalige scheepswerf. Een prachtige plek aan het water, maar wel een terrein met vervuilde bodem. Samen met onder meer Delva Landschapsarchitecten bedachten we een plan om de bodem te reinigen met grassen en wilgen. De grassen nemen de vervuiling op en worden af en toe gemaaid, en samen met het maaisel verdwijnt de vervuiling. De grassen en wilgen wuiven in de wind en bepalen de sfeer op het terrein. Zo voegt de vervuilde bodem indirect iets toe aan de belevingswaarde van het terrein. Net als de meerpalen van het café.

De Ceuvel en BRET worden gefinancierd door Triodos Bank. Kijk op Mijn Geld Gaat Goed voor meer kunst & cultuurprojecten.