Cultuur speelt een cruciale rol in internationale samenwerkingen en betrekkingen. Om een open en vrij filmklimaat wereldwijd te steunen, verbindt ontwikkelingsorganisatie Hivos zich al jaren aan International Film Festival Rotterdam. De organisatie is niet alleen hoofdsponsor, ook geeft ze haar naam aan de Hivos Tiger Awards Competitie. Dit is een prijs speciaal voor beginnende en veelbelovende filmmakers uit landen waar het ingewikkeld is een film te produceren. Een deel daarvan kreeg hulp van het Hubert Bals Fonds, waar Hivos partner van is. Dit fonds van IFFR steunt filmmakers in landen waar een goede infrastructuur en financiële middelen ontbreken, maar ook waar vrijuit spreken niet altijd vanzelfsprekend is.

Iwana Chronis
Iwana Chronis is manager van het Hubert Bals Fonds.

Iwana Chronis is sinds zeven jaar manager van het Hubert Bals Fonds. Ze zet zich in voor films die een ander geluid laten horen. Films die actuele kwesties als vrouwenrechten aankaarten en ook films die in landen worden gemaakt waar vrijheid van meningsuiting beperkt is. “Wij zorgen ervoor dat er films op het doek komen die perspectieven uit alle delen van de wereld laten zien. En films die opnieuw kijken naar bepaalde vertellingen uit de geschiedenis.”

In 27 jaar tijd heeft het Hubert Bals Fonds zo’n 1.100 filmprojecten gesteund. Waarom is het zo belangrijk dat deze films worden vertoond?

“Wij bieden steun aan buitengewoon filmtalent. De films die wij ondersteunen worden in landen geproduceerd waar nauwelijks geld beschikbaar is. Artistieke kwaliteit is voor ons het allerbelangrijkst. Sommige projecten hebben ook maatschappelijk belang omdat ze een probleem onder de aandacht brengen. En er zijn films die een klokkenluidersfunctie hebben.”

Wadjda
Still uit de film Wadjda uit 2012.

Hoe kan film bijdragen aan de vrijheid van meningsuiting?

“Film kan aanzetten tot debat en mensen aan het denken zetten. Een mooi voorbeeld is Wadjda. Deze film werd in 2012 mede met onze steun geproduceerd en later uitgebracht in Nederlandse bioscopen. Het was de eerste speelfilm uit Saoedi-Arabië. En ook nog eens door een vrouw geregisseerd. De film vertelt het verhaal van een vrouw die wil leren fietsen. Op een artistieke manier worden zo de vrouwenrechten in dit land aangekaart.”

Het Hubert Bals Fonds steunt niet alleen films die worden geproduceerd in landen waar de vrijheid van meningsuiting beperkt is. Een andere belangrijke pijler is actualiteit. Eén van de parels die dit jaar vertoond wordt is Oscuro Animal die ook genomineerd is voor een Hivos Tiger Award. Een Colombiaanse film over vrouwen die op meerdere plekken in het land in de jungle proberen te ontsnappen aan een gevaarlijke oorlogssituatie. Chronis: “Naast de hoge artistieke kwaliteit is deze film van onmiskenbaar maatschappelijk belang. Filmmaker Felipe Guerrero toont niet alleen een belangrijk verhaal van Colombia, hij kaart ook de vrouwenrechten aan.”

Oscuro Animal
Still uit een van de nieuwste films die met geld van het Hubert Bals Fonds gemaakt werd: Oscuro Animal.

Tachtig procent van de films die jullie steunen, zijn nog in de fase van scriptontwikkeling. Waar let je dan op en wat kan een filmmaker met jullie steun?

“Wij maken vaak de hele cyclus vanaf de totstandkoming van een film mee. De visie van de maker is van groot belang en ook de artistieke kwaliteit. De focus ligt op het ontdekken en stimuleren van nieuw talent. Ook al zijn het vaak debutanten, ze moeten eerder filmmateriaal kunnen laten zien, dat kan ook een studentenfilm zijn. Als we een project steunen kijken we kritisch naar de impact van ons geld. Draagt ons geld werkelijk bij aan de totstandkoming van een film?”

Hubert Bals was de eerste organisator van IFFR. Een pionier in de Nederlandse filmwereld. In de jaren 70 richtte hij zijn eigen bioscoop op en het was zijn missie om bijzondere verhalen op het doek te krijgen. Films die mensen anders misschien niet zouden zien. Het fonds dat nu al 27 jaar bestaat, en na het plotselinge overlijden van Huub Bals naar hem vernoemd werd, was het eerste fonds dat zich inzet voor filmmakers uit ontwikkelingslanden.

We zetten ons extra in voor landen waar het onafhankelijke filmklimaat nog in ontwikkeling is. Kijk naar Afrika
Iwana Chronis

Hoe zorgen jullie er nu voor nog steeds een pionier te zijn?

“We zetten ons extra in voor landen waar het onafhankelijke filmklimaat nog in ontwikkeling is. Kijk naar Afrika. Hier is wel een grote markt voor films waar lokale thema’s aan de orde komen. In landen als Ghana, Nigeria en Ethiopië worden veel films gemaakt met lage budgetten voor een lokale markt, maar die niet vaak een internationaal publiek bereiken. Om veelbelovende Afrikaanse filmmakers te ondersteunen en stimuleren, heeft het Hubert Bals Fonds daarom diverse talentprogramma’s ondersteund en geïnitieerd.”

Wat was voor jou een hoogtepunt in je jaren als manager bij Hubert Bals?

Toen ik nog niet zo lang bij het fonds betrokken was, hebben we een film gesteund uit Sri Lanka: ‘Flying Fish’. De film werd verbannen uit het land zelf omdat hij te kritisch zou zijn over de overheid. Het vertelt een persoonlijk verhaal en de maker had een heel klein budget. Bij de première in Rotterdam was de maker van de film zichtbaar geëmotioneerd. Je voelde dat zijn hele leven in deze film zat. Dan draag je eigenlijk ook bij aan een soort traumaverwerking.
 

HIVOS & TRIODOS BANK

20 JAAR SAMENWERKING

Hivos en Triodos Bank werken al meer dan 20 jaar samen. In 1994 richtten ze samen het Hivos-Triodos Fonds op. Het doel van dit fonds is bijdragen aan de duurzame sociale en economische ontwikkeling in ontwikkelingslanden. Omdat toegang tot financiën hierbij cruciaal is, financiert het fonds microfinancieringsinstellingen die leningen verstrekken aan mensen met lage inkomens. Het fonds financiert bij voorkeur instellingen die zich richten op het platteland waar toegang tot financiële diensten het meest beperkt is. Sinds 2011 breidt Hivos-Triodos Fonds haar activiteiten uit door hernieuwbare energie- en duurzame landbouwprojecten te financieren.


Benieuwd naar de films van het Hubert Bals Fonds en de Hivos Tiger Award Competitie die van 27 januari tot 7 februari 2016 draaien? Kijk op www.iffr.com