Op Fawaka Ondernemersschool leren kinderen dat hun handelen impact heeft en dat ze bewuste keuzes kunnen maken. Ze worden bijvoorbeeld fairtrade choco-ondernemer en krijgen les in alle stappen van het maakproces van een reep chocola. Ze beginnen met verse cacao en eindigen op de markt om hun product te verkopen. Wat gebeurt er in deze keten en wie denk je dat het meest betaald krijgt?

Sociale vraagstukken

Door de keten te bestuderen zie je hoe de keuze voor duurzaamheid niet losstaat van sociale vraagstukken. De kleine ondernemers leren over de productie van biologische cacao, maar moeten ook nadenken over hoe je de opbrengst van een reep chocola verdeelt over iedereen die eraan meegewerkt heeft. Van boer tot retailer. Hoe doe je dat eerlijk?

Thiëmo Heilbron is opgeleid tot bioloog. Hij realiseerde zich tijdens zijn studie dat om ecologische vraagstukken goed aan te kunnen pakken de maatschappelijke context moet worden meegenomen. Ook in Nederland ziet hij nog veel ongelijkheid. “Om duurzame keuzes voor de toekomst te maken hebben we een breed draagvlak nodig. Maar niet iedereen heeft dezelfde mogelijkheden en kansen. We moeten naar een socialere aanpak van de milieuproblematiek.”

In de praktijk ziet hij het tegenovergestelde gebeuren. Zo is de duurzame keuze vaak gezonder maar ook duurder. Duurzaamheidssubsidies zijn niet gericht op mensen met weinig geld, maar bijvoorbeeld op huiseigenaren die zonnepanelen op hun dak kunnen plaatsen. “Vooral mensen in een veilige maatschappelijke positie kunnen mee in de transities die nodig zijn voor een duurzamer Nederland.”

Herkenbaar rolmodel

Om daar verandering in te brengen begon hij zijn Ondernemersschool in Amsterdam Zuidoost, een wijk waar mensen van allerlei culturele achtergronden wonen. “Een ondernemende houding kan kinderen veel opleveren. Als ondernemer maak je gebruik van je ambitie en creativiteit, en leer je voor jezelf denken en beslissen.

Al helemaal in sociaaleconomisch kansarme wijken is de mentaliteit van een ondernemer een manier om vooruit te komen in het leven. Ik heb zelf Surinaamse roots, maar ook de docenten en workshopgevers met wie we werken hebben allerlei achtergronden. Zij kunnen een herkenbaar rolmodel zijn. In één van de lessen moeten de jonge ondernemers hun merken pitchen voor een bankier. Wanneer ze iemand in die rol zien die op hen lijkt, dan wordt dat in hun belevingswereld opeens een reële mogelijkheid.”

Naast de Ondernemersschool is Fawaka Nederland een platform voor het geluid van een jonge generatie die het anders wil gaan doen. Omdat Heilbron met educatie, evenementen en debatten duurzaamheid op de kaart weet te zetten bij een jong publiek, werd hij in 2016 voor het eerst genomineerd voor de Duurzame 100 van dagblad Trouw.

Wereldburgers

Toen hij deze lijst analyseerde op diversiteit zag hij een oververtegenwoordiging van mannen, witte mensen, vijftigplussers, hoogopgeleiden en mensen uit de Randstad. “De voortrekkers zien niet hoever zij van de rest van de maatschappij afstaan. Maar duurzaamheidsproblemen kun je niet oplossen zonder een breed gedragen steun.”

Met Fawaka Nederland vuurt Heilbron het debat over duurzaamheid en sociale ongelijkheid aan. Heilbron neemt daar duidelijk stelling in: “Maatschappelijke ongelijkheid is binnen de duurzaamheidsbeweging nog veelal een blinde vlek. Maar ik zie een generatie jonge bewuste wereldburgers voor me die niet alleen maar praat, maar ook doet. Zij maken de toekomst groen en inclusief.”

> Lees meer verhalen over inclusiviteit
Fotografie: Liliane Smith
Tekst: Daphne Rieken