Adriano zit met een grote glimlach aan de keukentafel van het Adriano Huis in Bergen op Zoom. Hij woont sinds april in de zorginstelling (die naar hem vernoemd is) en voelt zich thuis. Dat komt mooi uit, want hij mag hier de rest van zijn leven blijven.

Geforceerd thuis

Die stabiliteit is belangrijk voor verstandelijk gehandicapten met een intensieve en complexe zorgvraag, maar helaas niet de norm in Nederland. Adriano heeft bijvoorbeeld in 39 zorginstellingen gewoond en woonde jarenlang geforceerd thuis. “Dat was een slechte periode”, vertelt hij. “Ik kreeg geen goede begeleiding en had vaak agressieaanvallen.”

Het verhaal van Adriano is geen uitzondering: honderden jongeren zoals hij moeten constant verhuizen of zitten thuis, omdat reguliere zorginstellingen niet aan hun zorgvraag kunnen voldoen. Met alle gevolgen van dien. “Deze jongeren ontwikkelen hechtingsproblematiek en hebben steeds minder vertrouwen in de mensen die voor hen moeten zorgen”, vertelt Jelle Gillissen, medeoprichter van Het Adriano Huis. “Dit leidt vaak tot gedragsproblemen, waardoor een volgende zorginstelling nóg meer moeite heeft om voor ze te zorgen. Het is een vicieuze cirkel, terwijl ze juist een veilige en stabiele plek nodig hebben. Zo ontstond het idee voor het Adriano Huis.”

Nooit meer verhuizen

Bewoners van het Adriano Huis hoeven in principe nooit meer te verhuizen. “We vertellen ze: we kiezen onvoorwaardelijk voor je, wat er ook gebeurt”, vervolgt Gillissen. “Als je verkeerd gedrag vertoont, zeggen we daar zeker wat van, maar we sturen je nooit weg. Jij bent goed zoals je bent en we passen simpelweg je zorg aan, zodat het de volgende keer wel goed gaat.”

De stabiliteit wordt daarnaast vergroot door zo min mogelijk gebruik te maken van uitzendkrachten, iets dat in de reguliere zorg juist heel veel voorkomt. “We bieden onze werknemers altijd een vast contract aan, zodat we samen echt iets moois kunnen opbouwen”, zegt Farid El-Khassim, de andere oprichter van de zorginstelling.

Vertrouwensrelatie opbouwen

Dit zorgt ervoor dat bewoners een vertrouwensrelatie op kunnen bouwen met hun begeleiders en verzorgers, iets dat onmogelijk is als je constant moet verhuizen. Gillissen: “De gedragsproblematiek van deze doelgroep ontstaat juist omdat ze hun verzorgers nauwelijks kennen en vice versa. Als je langer met elkaar optrekt, neemt die problematiek af.”

Toch is het bij het Adriano Huis soms ook nog vallen en opstaan, benadrukt El-Khassim. De deuren van de zorginstelling zijn immers pas een paar maanden open. “Soms lopen de spanningen op en gaat het mis. Gelukkig bestaat de Action, want er is al genoeg servies gesneuveld”, zegt hij. “Dat is helemaal niet erg, zolang je er maar goed mee omgaat. Juist omdat cliënten hier voor langere tijd leven en we met een vast team werken, leren verzorgers om signalen te herkennen en escalaties te voorkomen.”

“We hopen dat onze bewoners op deze manier steeds beter kunnen meedraaien in het normale leven en zich realiseren dat ze niet zoveel verschillen van anderen”, vervolgt hij. “Natuurlijk hebben ze hun eigen bijzondere aanpak nodig, maar ze mogen er wel zijn.”

Financiering rond krijgen

Een zorginstelling om trots op te zijn dus. De oprichting ervan ging echter niet zonder slag of stoot. El-Khassim en Gillissen hadden ruim vier jaar nodig om het Adriano Huis van de grond te krijgen.

Judith Bastiaans, relatiemanager Zorg bij Triodos Bank, ziet dit probleem vaker terug. “Er is enerzijds grote behoefte aan deze zorginstellingen, maar tegelijkertijd komen ze ontzettend moeilijk van de grond”, zegt ze. “Het vergt veel tijd en doorzettingsvermogen, passend vastgoed is vaak lastig te vinden en het rondkrijgen van de financiering is een ingewikkelde en tijdrovende klus. Er ligt een belangrijke rol voor de rijksoverheid om daar verandering in te brengen.”

Rol overheid

Voor Gillissen en El-Khassim bleek vooral de financiering een hoofdpijndossier. “Wij hebben natuurlijk nul ervaring op de financiële markt, maar moesten wel met een waslijst van eisen en voorwaarden aan de slag én een fors bedrag aan eigen vermogen bij elkaar sprokkelen”, herinnert Gillissen zich. “Dat was heel erg lastig.”

Bastiaans herkent dit probleem: “De rijksoverheid zou veel meer financiële steun moeten bieden aan zorginitiatieven als het Adriano Huis, maar doet momenteel meer voor de lokale bakker. De overheid heeft diverse garantie- en stimuleringsregelingen om (zorg)ondernemerschap te stimuleren. Nieuwe zorgaanbieders die actief zijn in de gehandicaptenzorg, jeugdzorg of psychiatrie, zoals het Adriano Huis, komen daar gek genoeg niet voor in aanmerking. Daar moet kritisch naar gekeken worden, want juist deze zorginstellingen hebben we hard nodig in Nederland.”

Gillissen pleit daarnaast voor betere begeleiding voor ondernemers zoals hij en El-Khassim. “Wij hebben nu eenmaal weinig kaas gegeten van ondernemerschap of de financiële markt. Met de kennis die we nu hebben, hadden we de financiering van het Adriano Huis bijvoorbeeld veel sneller en slimmer kunnen aanpakken. Maar die kennis hadden we vier jaar geleden niet. Met goede begeleiding kunnen andere ondernemers dit soort initiatieven veel sneller en gemakkelijker opzetten.”

Druppel op de gloeiende plaat

Die andere ondernemers zijn hard nodig, want het Adriano Huis is een druppel op de gloeiende plaat, benadrukt El-Khassim: “Er zijn honderden zorgvragers zoals Adriano, die momenteel nergens terecht kunnen. We hopen dan ook dat andere zorgondernemers opstaan, om vergelijkbare initiatieven op te richten.”

Een stap in de goede richting werd tijdens de opening van het Adriano Huis wellicht gezet. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn & Sport) beloofde dat er zo snel mogelijk honderd plekken bijkomen voor zorgvragers als Adriano. “We hopen het”, besluit El-Khassim. “Want die plekken zijn heel hard nodig.”

Adriano is het levende bewijs van de noodzaak van zorginitiatieven als het Adriano Huis. Hij voelt zich helemaal thuis en heeft geen agressieaanvallen meer gehad. “Het gaat supergoed”, zegt hij. “Ik mag de andere bewoners veel helpen en iedereen laat weten dat ze trots op me zijn. Ik voel me heel fijn hier.”