Zijn goede voornemens gedoemd om te mislukken? Of heb je soms toch even een zetje nodig om echt een gedragspatroon te veranderen? Caroline stopte helemaal met nieuwe kleding kopen terwijl ze erg modebewust is. Lisanne vliegt niet meer omdat het volgens haar echt overbodig is. Tot slot spraken we met Wyke die vegan eet en een broodje kaas van zichzelf mag eten maar het toch niet doet. En hoe houd jij duurzaam gedrag goed vol? Laat het ons weten in een comment onder dit artikel!

1. Zo laat je het vliegtuig met gemak staan 

Lisanne Boersma is campaigner duurzame energie bij WISE en is daarom beroepsmatig al veel met het milieu bezig. In 2018 maakte ze haar laatste vliegreis en besloot ze helemaal niet meer te vliegen.  

Lisanne Boersma in Frankrijk
Lisanne Boersma in Frankrijk

Deze reis was mijn huwelijksreis naar Peru en we vonden het daarom ‘geoorloofd’. Mijn oom heeft ons zes kleine boompjes cadeau gegeven die we op bijzondere plekken plantten zoals de locatie waar we trouwden. ‘Als al die boompjes vijftig jaar blijven staan, compenseer je je vliegreis naar Peru’, zei mijn oom er bij 

Toch voelde de reis niet helemaal goed. Je komt voor de mooie natuur terwijl je er door je vliegreis er tegelijkertijd aan bijdraagt diezelfde natuur te vernietigen. Daarbij reis je in het land uren en uren om van de ene naar de andere plek te gaan. Dat is alsof je in Europa in één vakantie naar Spanje én Griekenland gaat. Dus werd het voor ons de laatste vliegreis. Ik houd van wandelen en er zijn zoveel plekken in Europa die je kunt ontdekken.

Europa 

De laatste vakantie en meteen ook een van de mooiste reizen was een huttentocht in de Écrins, dat ligt in de Franse Alpen. Dat is wel echt voor wandelliefhebbers. Hier zie je ook gletsjers, maar dan dichter bij huis dan Peru. Eén dag reizen en je bent er. Tijdens corona heb ik ook veel meer in Nederland ontdekt, zo zag ik de oudste boom van Nederland. Met de trein zijn er talloze leuke uitstapjes te bedenken. Schotland staat nog op het lijstje, net als Polen. 

Meer treinen 

Het treinennetwerk in Europa wordt steeds verder uitgebreid. Er is nu bijvoorbeeld een nachttrein naar Wenen bijgekomen. Het is goed om minder in bestemmingen te denken en je meer te laten sturen door het aanbod. Ik neem nu meer tijd om te ontdekken waar je allemaal heen kunt reizen met de trein. Bijvoorbeeld met boeken als ‘80 duurzame reizen’ van LonelyPlanet. Steek er dus wat tijd in, dat maakt het leuk. En tijdens het reizen zelf zie je ook plekken die je anders niet zou zien. 

Het is goed om meer te laten sturen door het aanbod
Lisanne Boersma

Andere culturen 

Ik woonde een half jaar in India en voor mijn afstudeeronderzoek heb ik langere tijd in Indonesië gezeten. Voor zo’n ervaring zou ik misschien ooit nog willen vliegen. Maar dan ga ik heel bewust voor een langere tijd ergens heen. In het dagelijks leven hoef ik die andere culturen niet te missen. Het mooie is dat je die in je eigen stad ook kunt ontdekken. In Utrecht waar ik woon, vind je al zoveel verschillende nationaliteiten. Je kunt Eritrese koffieavonden bezoeken of dabkedansen met Syriërs. En omdat het je stadsgenoten zijn, leer je de mensen ook nog eens beter kennen dan wanneer je rondreist.”  

2. Zo vind je tweedehands kleding 

Caroline van Bunnik hield van shoppen. Toch kocht ze al bijna twee jaar geen enkel nieuw kledingstuk, wel koopt ze tweedehands. Hoe kun je als modeliefhebber op dieet?  

Ik maak er een sport van. Ik kocht altijd veel nieuwe kleding, maar opeens bedacht ik me dat dat helemaal niet nodig is. Ik koop nog wel tweedehands maar als ik iets koop, moet ik ook iets wegdoen. Hierdoor spaar ik veel geld uit.  

Ik maak dan gebruik van Vinted waar je tweedehands kleding koopt en weer verkoopt. Een soort community waar mensen door heel Europa kleding kopen en verkopen. Ik let erop dat ik wel goede merken koop die lang meegaan en als het kan ook duurzaam zijn. Ik ga geen tweedehands kleding van lage kwaliteit kopen.  

Het kostte me niet eens zoveel moeite. Als ik nu wel eens in de stad loop denk ik, kocht ik hier altijd kleding?
Caroline van Bunnik

Het leuke is dat je je kunt laten verrassen in de app en ik iets koop wat ik in de winkel niet zou kopen. Schoenen durfde ik eerst niet, maar als je een merk koopt waarvan je weet welke maat lekker zit, kan het eigenlijk wel. 

Caroline van Bunnik in haar tweedehands kleding én schoenen

Zoek gericht 

Ik ben vaak in kringloopwinkels. Maar ik koop er geen kleding. Soms wel als er iets met mooie stoffen te koop is want daar maak ik weer tassen van. Maar voor mijn eigen kleding zoek ik gericht. Het voordeel aan een app is dat je zoekopdrachten kunt invoeren. Neem daar de tijd voor, anders word je overspoeld met kleding. Dat kan afschrikken. Denk na over: wat zijn je maten? Welke merken vind je leuk? Waar ben je specifiek op zoek naar? En je kunt beginnen.  

Het nadeel aan online tweedehands kleding kopen is dat het bezorgd moet worden. Vinted maakt gebruik van Homerr. Dat betekent dat pakketjes alleen bezorgd worden met busjes die toch al rijden. En zelf laat ik het nooit thuis bezorgen, maar op een afhaallocatie, dat scheelt ook uitstoot. 

Neem de tijd 

Tweedehands kleding kopen kost wat meer tijd dus je moet het wel een beetje leuk vinden. Maar maak er dan maar een sport van. Want stel je zoekt een bepaalde broek, waarom heb je die dan meteen nodig? Voer een zoekopdracht in en wacht tot je er een vindt. Dan ben je er ook nog eens extra blij mee.  

Het kostte me niet eens zoveel moeite. Als ik nu wel eens in de stad loop denk ik, kocht ik hier altijd kleding? Het is zo duur.

3. Waarom vaker plantaardig eten niet zo ingewikkeld is 

Wyke Potjer (schrijver bij hetkanWEL.nl) eet nu zo’n vier jaar veganistisch. We zijn benieuwd hoe moeilijk dit is. Ook voor wie vaker plantaardig wil eten.  

Toen ik vegetariër werd, was dat vanwege het dierenleed. Vegan eten vond ik toen een beetje overdreven, want voor zuivel of eieren hoefden geen dieren dood. Maar toen ik hele jonge kalfjes ingeboxt zag op een boerderij, weggehaald bij hun moeder, veranderde dat. Daar wilde ik niet aan meewerken 

Wat helpt is niet te streng zijn voor jezelf. Ik ging het in eerste instantie voor een maand uitproberen, maar zei ook tegen mezelf ‘als je graag een broodje kaas wilt, eet het gewoon’. Ik stond een keer in de winkel en ik had ontzettend zin in kaas. Ik besloot het te kopen. Maar ik moest eerst nog een ander boodschapje doen. Eenmaal thuis had ik de kaas niet meer gekocht. Vergeten. Zo belangrijk vond ik het dus ook weer niet.  

Wyke Potjer zittend - foto door Marie van der Heijden
Wyke Potjer. Foto: Marie van der Heijden

Na die maand kwam er nog een maand en inmiddels houd ik het al vier jaar vol. Ik houd nog steeds de optie open om dat broodje kaas te eten als ik er echt zin in heb. Van te voren dacht ik dat ik kaas niet zou kunnen weerstaan. Nooit meer is heel heftig. Daarom denk ik dat het juist helpt niet te streng te zijn en het toe te laten als je ergens echt zin in hebt. 

Anders koken 

Gemiddeld heeft een mens zo’n 10 tot 15 recepten in zijn repertoire zitten om op terug te vallen. Dat verdwijnt ineens als je vegan wordt, want dan heb je een nieuw repertoire nodig. Je moet anders leren koken en dat weerhoudt mensen misschien. Maak er daarom een sport van om nieuwe recepten uit te proberen en te ontdekken wat je lekker vindt. In het begin was ik veel ingrediënten aan het bekijken in de supermarkt, maar al snel weet je wat je wel en niet kunt eten. En waar goede vervangers voor zijn zoals koekjes en chocola 

Er zijn allerlei producten waar ik geen weet van had. Denk aan vulkaanzout om te strooien op scrambled egg gemaakt van tofu. Dit zout bootst de geur van ei na. En strooi er een beetje kurkuma overheen en de kleur klopt ook nog eens. En ik ben ook nog niet klaar met ontdekken, ik weet nog niet hoe ik een lekkere quiche kan maken.  

Mindset veranderen 

Kaas blijft een ding maar dat is volop in ontwikkeling. Goede veganistische kazen zijn wel prijzig. Soms trakteer ik mezelf op vegan camembert door een witlofsalade. Ja, het is duurder. Maar verander je mindset, je hebt het niet elke dag nodig. Eigenlijk hetzelfde als je mindset met mode waar we meer moeten wennen aan niet elke keer nieuwe kleding kopen.

Wyke’s tips voor meer vegan inspiratie

  • Je repertoire uitbreiden? Deze Vegan Scheurkalender helpt om elke dag nieuwe plantaardige recepten te ontdekken.
  • Volg Lisa Goes Vegan, Lisa SteltenpoolHappy Pear en De Groene Meisjes.
  • Download de Veggie Challenge app. Wyke: “Je hoeft niet eens de uitdaging aan te gaan helemaal vegan te worden. Je kunt ook lekkere recepten uit de app halen als je soms vegan wil eten.”
  • Kookboeken: Vegan voor iedereen van Merel Wildschut, Veganbijbel van The Green Happiness en FAMILY.EAT.PLANT van Lisette Kreischer en Maartje Borst. 
  • Lees de boeken Ooit aten we dieren van Roanne van Voorst en Dieren eten van Jonathan Saffran Foer. 

Mensen vragen zich af of ze genoeg vitaminen binnenkrijgen, maar dat is niet zo moeilijk. Als je veganistische voedingspatroon voor meer dan de helft uit groente en fruit bestaat, hoef je eigenlijk alleen B12 en D3 bij te slikken. Als je al vegetarisch eet, let je als het goed is al op het eten van voldoende peulvruchten. En eiwitten krijgen we eerder te veel dan te weinig binnen.  

Veganistisch eten kan juist goed voor je zijn. Want als je veel groente en fruit eet, krijg je meer gezonde vezels binnen. Mensen denken vaak onterecht dat ze die vezels uit bruin brood moeten halen. Mijn tip: varieer veel met groente en doe verschillende soorten groente in een gerecht. 

Maak er daarom een sport van om nieuwe recepten uit te proberen en te ontdekken wat je lekker vindt
Wyke Potjer

Neem de tijd 

De lockdown hielp mij om meer te ontdekken. Omdat ik thuis werk neem ik nu vaak tussen de middag tijd om warm te eten. Dan neem ik een uur en dat is dan meteen een mindful moment voor mezelf. En rijst en groente verteert veel makkelijker dan iets met vlees of zuivel dus je zit niet met een vol gevoel achter je bureau. 

Dat is sowieso fijn. Vegan eten kost je lichaam minder energie om te verteren. Mijn darmen zijn ook rustiger geworden sinds ik zo eet. Ik voel me energieker.