Eten en drinken

Kaarsen aan en uitgebreid tafelen, fijner wordt het niet in deze donkere dagen.

1. Heb je zin om je uit te leven in de keuken en zoek je duurzame inspiratie? Op kookblog Foxilicious vind je de heerlijkste vegetarische dinersuggesties, zoals Wellington met pompoen of Bourguignon met oesterzwammen. Sinds dit jaar volledig plantaardig, maar in het archief staan ook volop vegetarische opties, mini tarte tatin met gekaramelliseerde ui bijvoorbeeld.

2. Richt je je liever op de gasten dan op het kokkerellen? Of heb je gewoon nog zó veel te doen? Ga dan voor vegetarische of veganistische catering, tipt Sibel Krasniqi die als analist bij Triodos Bank werkt. Het Utrechtse Krop en Kool doet feestelijke catering met een lage foodprint van biologische, lokale ingrediënten. In Amsterdam zorgt Olive and Cookie voor heerlijke vegetarische seizoensgerechten en in Groningen maakt Cook-Ing vegetarisch eten waar je blij van wordt – zeker met kerst. Ook in andere steden vind je mogelijkheden genoeg voor een duurzaam feestdiner zonder keukenstress.

3. Zoek je een goede fles wijn bij al dat lekkers? Op de grens van Drenthe en Overijssel ligt de Reestlandhoeve, waar mensen met een zorgvraag de druivenranken vertroetelen. De wijnstokken krijgen alleen natuurlijke meststoffen en mineralen en in de zomer klinkt klassieke muziek door de wijngaard. Dat dat werkt, proef je bijvoorbeeld aan de uitbundige, prijswinnende Rood-Barrique Ballade.

   

4. Voor wie nog een gaatje heeft, maken de Chocolatemakers zalige chocolade voor bij de koffie. Hun Amsterdamse fabriek is emissievrij en twee keer per jaar meert zeilschip Tres Hombres aan met een nieuwe lading cacao. Daarvan maken ze onder meer een heerlijke Sint-reep met winterse specerijen.

5. Van een overvloedig feestmaal blijven altijd restjes over. Doe daar je voordeel mee en plan een liflaf-week na de hectische feestdagen. Daarin verwerk je overgebleven gerechtjes en ingrediënten tot nieuwe favorieten. Bijvoorbeeld met behulp van de SuperCook app, die recepten biedt op basis van de ingrediënten die in je koelkast zijn blijven liggen.

Outfit

Zeker na een jaar waarin de joggingbroek je beste vriend is geworden, bieden gezellige decemberavonden een welkome gelegenheid je om te toveren tot de prins(-es) van het bal. Met een beetje aandacht kan ook dat op een manier die mens en planeet verblijdt. 

6. “Een feestelijke outfit voor kerst en oud & nieuw? Die leen ik sinds een jaar of zes bij de kledingbibliotheek,” tipt Liselot van Kesteren, contentspecialist bij Triodos Bank. “Of ik duik in de kledingkast van vriendinnen voor een mooie jurk. Zo heb ik altijd iets leuks aan, zonder dat het vervolgens het hele jaar weer in de kast hangt.” In steeds meer steden verrijzen kledingbibliotheken, waar je met en zonder abonnement terecht kunt voor een sprankelende feest-outfit.

7. Toch liever iets voor de heb? “Ook een kerstoutfit zou je tweedehands kunnen kopen. Online, of in een leuke tweedehands winkel,” zegt analist Sibel Krasniqi van Triodos Bank. “Bij ons in Houten zit Petit Joli, dat echt mooie feestelijke tweedehands kleding verkoopt voor mannen, vrouwen en kinderen.” Andere tweedehandszaken voor een oogstrelende uitdossing zijn onder meer Zora in Amsterdam, EcoGents in Tilburg, Naturelle in Oegstgeest en Ilka Vintage in Den Haag.

8. Voor wie gezellig rond de boom wil zitten in prachtige, verantwoorde truien, heeft Mirjam Vaatstra, hospitality manager bij Triodos Bank een tip: “Be Kind is een supertof, eerlijk en transparant kinderkledingmerk. Met sinds kort ook truien voor volwassenen.” Be Kind maakt kleding van biologische en gerecyclede materialen en zet de makers in de spotlight. In een serie op Youtube wakkeren ze ook bij kinderen bewustzijn over de impact van de kledingindustrie aan. Vaatstra: “Zelf lopen we deze kerst in ieder geval in een paar prachtige truien van Be Kind!”

   

9. Bij een sfeervolle kerstdis of op een vrolijke nieuwjaarsborrel kun je de blits maken met sieraden van het innovatieve NOWA. Zij behoeden oude telefoons voor de e-afvalstort in Afrika en gebruiken het goud en zilver uit de toestellen voor prachtige armbanden, kettingen en oorbellen. Verstoffen jouw oude telefoons in een vergeten bureaula? Via NOWA’s kettingreactie lever je die gratis in bij aankoop van een armband of ketting, zodat naast het goud en zilver nog zo’n 93 procent van het materiaal kan worden hergebruikt.

10. Geduld is een schone zaak. Wil je volgend jaar echt de show stelen op het kerstbal: laat Pleun Pijnenburg een unieke outfit voor je maken. Zij transformeert vintage gordijnen en tafelkleden tot prachtige rokken, suits en zelfs bruidskleding. Daar kan je je een heel jaar op verheugen.

Cadeaus

Stilstaan bij de mensen die belangrijk voor je zijn en hen iets geven om je waardering te laten blijken, daar leent deze periode zich perfect voor.

11. Bij cadeaus gaat kwaliteit boven kwantiteit. Marijke Verhoef, marketingmedewerker bij Triodos Bank, raadt voor kindercadeaus de volgende richtlijn aan: geef iets wat ze willen, iets wat ze nodig hebben, iets om te dragen en iets om te lezen. “Zo zorg je dat de ‘buit’ een beetje eerlijk wordt verdeeld.” En die items hoeven natuurlijk niet nieuw te zijn. Zeker voor kinderen vind je tweedehands in overvloed, tipt Rene Laterali, social media-specialist bij Triodos. “Via Marktplaats natuurlijk, of bezoek eens de kringloopwinkel in de buurt. Je wordt altijd weer verrast want je weet niet wat je gaat aantreffen. En uiteraard ook een goeie plek eigen niet-gebruikte spullen weg te brengen.”

12. Voor tweedehands in een nieuw jasje kun je terecht bij Vanhulley of I-did, waar mensen die niet makkelijk aan een baan komen werkervaring opdoen. Bij Vanhulley toveren ze op verzoek oude overhemden of bloesjes om in een kekke boxershort of een comfortabele pyjamabroek. Bij I-did gebruiken ze vilt van afgekeurd textiel om stijlvolle tassen, laptophoezen en akoestische wandtegels te maken. Handmade by Caro vermaakt prachtige vergeten stoffen tot geliefde tassen en kussens.

    

13. Ook nieuwe cadeaus kunnen iets positiefs teweegbrengen. Up To Do Good verkoopt tijdloze items die de wereld groener en eerlijker maken. Anna Treurniet maakt klassieke tassen, portemonnees en Fairphonehoesjes van ecologisch, veganistisch en hergebruikt leer. Keuzestress? fairhip schiet te hulp, met planeetvriendelijke cadeaupakketten die het uitstekend doen in een Sintschoen of Kerstsok. Voor de veelschrijvers biedt Moyu ‘je laatste notitieblok’. Door het gebruik van steenpapier zijn aantekeningen eenvoudig weg te poetsen met bijgeleverd lapje, meer dan vijfhonderd keer! Verwennerij voor huid en haar vind je bij Skoon Cosmetics. Ze verwerken volledig natuurlijke ingrediënten tot heerlijke shampoo- en showerbars. 

14. Niet alleen de inhoud, ook de verpakking telt als het gaat om duurzaamheid. Leg vast een voorraadje aan van de mooiste fotopagina’s uit kranten en tijdschriften om al die mooie cadeaus van een feestelijk omhulsel te voorzien. Voor ideeën en instructies kun je terecht op Pinterest.

    

Decoratie

Voor een frisse wandeling kom je de deur nog wel uit, maar verder is het deze donkere dagen toch vooral behaaglijk om binnen te zijn. Wel zo fijn als het daar een beetje gezellig is! Met deze tips versier je je huis met een goed gevoel.

15. “Wij hebben een kleine kerstboom die we na kerst terug in de tuin zetten,” deelt Iris te Wieske, marketing- en communicatiemedewerker bij Triodos Foundation. “Heb je daar geen ruimte voor? Op steeds meer plekken worden kerstbomen aangeboden die je kunt leasen.” De bomen van biologische kwekerij Randijk vind je bij Adopteer een Kerstboom, waar je een eigen boom registreert die je jaarlijks in december kunt ophalen en die in januari weer terug de grond in gaat.

16. Versier huis en boom met cadeautjes uit de natuur. Verzamel afgevallen dennenappels en hulst en droog sinaasappelschijfjes voor een mooie kerstslinger.

17. Een avondje bakken of knutselen kan ook prachtige decoratie opleveren. Op YouTube staan filmpjes die je helpen bij het vouwen van origami kerststerren of -bollen voor in de boom. En deze peperkoekfiguurtjes zijn niet alleen feestelijk, maar laten zich ook heerlijk oppeuzelen.

Delen

De feestdagen gaan ook om delen met mensen buiten onze directe vrienden- en familiekring. Of het nu gaat om tijd, geld of aandacht, iedereen heeft iets te geven.

18. Zit je zelf niet verlegen om meer spullen of cadeaus, vraag dan een donatie voor een goed doel in jouw naam. Dit kan eenvoudig via Give the Change. Ook leuk om met je geliefden te bespreken. Dragen jullie liever bij aan zorg voor jonge kinderen in Kampala, of aan mobiele gezondheidszorg in de Egyptische Nijldelta?  

19. De liefde van de mens gaat door de maag. Bak deze hartverwarmende kardemomknopen en ga langs bij een verpleeghuis of gezinshuis in de buurt om ze te delen met de bewoners. Kopje koffie erbij en kletsen maar.

20. Wil je een eenzame oudere verblijden met een kaartje in de brievenbus? Adopteer een oma via Omapost en je kan je leukste kiekjes en lieve woorden kwijt aan iemand wie de postbode doorgaans voorbij rijdt. ‘Een mooi gesprek start met een klein gebaar,’ is de gedachte achter het initiatief. 

21. Tijdens de kerstvakantie of in het nieuwe jaar je handen uit de mouwen voor een eerlijker samenleving en meer verbondenheid? Meld je als vrijwilliger bij de voedselbank of je lokale buurthuis.

Kids-activiteiten

Rond de kerstvakantie is er genoeg te doen voor jong en oud. In de natuur, of behaaglijk binnen bij de boom.

22. Laarzen aan, mutsen op en lekker naar buiten. Een boswandeling wordt voor kinderen een echte ontdekkingstocht met natuurbingo. Download hem hier, of knutsel er gezamenlijk een in elkaar. Wie spot een roodborstje, rode besjes of een sneeuwklokje? 

23. Verzamel oude bakjes, doosjes en plankjes en tover ze met Build Your Own Robot om tot robot, apparaat of bewegend kunstwerk. Je kunt het zo gek niet verzinnen of het is te maken, programmeren – of in ieder geval te proberen.  

24. Een grauwe decemberzondag leent zich uitstekend voor een zoutdeegbakfeest. Vorm ze bijvoorbeeld tot sfeervolle kerstlichtjes of sterren voor in de boom.

25. Is je lievelingssok zijn wederhelft kwijt? Geef hem een upgrade tot vrolijke teddybeer. Je hebt naald en draad, een uitwasbare marker en een (duurzaam) vulmateriaal nodig, bijvoorbeeld boekweitkaf of kapok. Het goede nieuws: naaitalent is geen vereiste.

26. Zing en dans mee bij deze lieve Piet en Sintliedjes. Een inclusieve playlist voor alle kinderen – een ook een beetje voor de ouders, want disco-vrij.

Doen

Materiële cadeaus zijn natuurlijk leuk, maar de wetenschap is erover uit: iets beleven maakt gelukkiger dan iets hebben. Al helemaal als je die ervaring deelt, natuurlijk.

27. Bijenwaskaarsen branden langzaam, geven geen gifstoffen, maar wél een vleugje honinggeur af en hebben een prachtige heldere vlam. Leuk om zelf te maken. Staande kaarsen van gerold bijenwasvel, of in oude potjes, van een blok bijenwas. Op Pinterest en YouTube vind je aanwijzingen.

28. Niet de meest actieve doe-tip, maar wat is fijner dan op de bank onder een dekentje wegkruipen en toch de wijde wereld aanschouwen? In Down to Earth ontmoet je mensen die in harmonie met de aarde leven. De film helpt je stil te staan bij de verbinding die je hebt met de aarde, jezelf en de mensen om je heen.

    

29. Steek je liever de handen uit de mouwen? Ga een dagje zaailingen redden bij Meer bomen nu. Zij helpen de overheid 37.000 hectare bos aan te leggen, door overtallige zaailingen te oogsten en elders uit te planten, zodat ze tot volwaardige bomen kunnen uitgroeien. Bonustip: in de podcast Groene Oren vertelt de gevatte eik Paulien je alles over die overtallige zaailingen – en zet ze in hilarisch menselijk perspectief.