De onderstaande column verscheen 4 januari op fd.nlals onderdeel van een reeks columns van Hans Stegeman waarin hij zijn visie geeft over economische en politieke vraagstukken. We hebben dit verhaal aangepast aan de actuele situatie: deze week besloot de Europese commissie dat gas (tot 2035) en kernenergie (tot 2045) duurzaam zijn. Hans Stegeman legt uit waarom dit nog erger is de het scenario in de Netflix-film Don’t look-up.
Magisch. Ik kan niet anders omschrijven hoe in de politiek problemen kunnen worden opgelost. Gewoon, door andere definities te gebruiken. Weg is het probleem. Voor de politiek dan tenminste.
Als de politiek zo opzichtig groenwast, hoe kun je dan voorkomen dat bedrijven dat ook doen?
De Europese Unie is al een aantal jaren bezig met een manmoedige poging om ‘duurzaam’ te definiëren. De taxonomie heet dat in Brussel en die moet ervoor zorgen dat geld van zowel de financiële sector als overheden de groene kant op gaat. De eerste twee bladen van deze groene spreadsheet moeten zo snel mogelijk ingaan en gaan over klimaatadaptatie en -mitigatie. Hierna volgen nog vier onderwerpen, waaronder circulaire economie en biodiversiteit.
Peitie om het greenwashen van kernenergie en gas te stoppen
Opgezet door Europarlementariërs
Op change.org is een petitie gestart om van voorzitter Ursula von der Leyen en vicevoorzitter Frans Timmermans te eisen dat kernenergie en gas niet worden opgenomen als duurzame investeringen voor de EU-taxonomie. De petitie is opgezet door Bas Eickhout, Sven Giegold, Ernest Urtasun, Damien Careme, Yannick Jadot en Michèle Rivasi. Europarlementariërs uit verschillende landen voor de Groenen en Europese Vrijhandelsassociatie (EVA).
Ondanks dat de Europese Commissie op 2 februari een besluit nam over de taxonomie, kan de petitie nog steeds ondertekend worden.
De onderbouwing van die definities is gebaseerd op de wetenschap. Over klimaat weten we inmiddels veel: het mondiale koolstofbudget, de uitstoot van veel activiteiten en ook de technologieën die de economie koolstofneutraal kunnen maken. Daar leunde het eerste voorstel voor de taxonomie dan ook sterk op.
Maar dat was voordat de politiek echt op stoom kwam. Want nucleaire energie is nu ineens groen. En aardgas ook. Politieke koehandel tussen de Fransen (nucleair) en Oost-Europa (aardgas). Je zou voor nucleair nog kunnen zeggen dat het bijdraagt aan vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Maar zolang er geen oplossing is voor het afval, blijft het onduurzaam. En ja, aardgas is beter dan bruinkool maar toch zeker niet groen. Typisch Europa: minder onduurzaam verwarren met duurzaam.
Dit gaat zelfs nog verder dan het al vrij extreme scenario in de Netflix-film Don’t look up. (Spoiler alert!) Daar wordt uiteindelijk het probleem van een meteoriet die in dreigt te slaan wel gezien, maar niet goed aangepakt. De meteoriet slaat uiteindelijk gewoon in.
De politieke werkelijkheid is heel buigzaam, de grenzen van ons ecosysteem zijn hard. Politieke compromissen verschuiven die grenzen niet.
Hier gaat het nog een stapje verder: we hebben een probleem (klimaatverandering) maar de o zo voor de hand liggende oplossing – zo snel mogelijk verminderen van uitstoot van broeikasgassen – komt politiek niet uit. Dus wat doen we? We passen de wetenschap aan. Om in de analogie van Don’t look up te blijven: We zeggen gewoon dat-ie niet inslaat of pas veel later, maar we doen niets.
En zo dragen we de taxonomie ten grave. Want als de politiek zo opzichtig groenwast, hoe kun je dan voorkomen dat bedrijven dat ook doen? En wat gaat dit betekenen voor de volgende onderdelen van de taxonomie? Is dan elk bedrijf met een vuilnisbak circulair? Draagt elk bedrijf met een boom op het terrein bij aan biodiversiteit?
De politieke werkelijkheid is heel buigzaam, de grenzen van ons ecosysteem zijn hard. Politieke compromissen verschuiven die grenzen niet. Alleen de problemen.
Change Finance
Finance Change
Triodos Bank beïnvloedt de financiële sector van binnenuit. Wij streven naar een bankenwereld die duurzaam, transparant en divers is. Op nationaal en internationaal niveau. We noemen dit change finance. Wij willen de financiële sector verduurzamen door onder andere deel te nemen aan klimaattafels, in gesprek te gaan met nationale en Europese beleidsmakers en beslissers, ons geluid te laten horen als er nieuwe wet- en regelgeving wordt opgesteld, binnen de Verenigde Naties principes op te stellen voor verantwoord bankieren en samen te werken aan meetmethodes om de impact van de financiële sector op het klimaat en biodiversiteit in kaart te brengen. We doen dit altijd vanuit een onafhankelijke positie.
Wil je deze video zien?
Cookies zijn nodig om deze video te tonen. Lees er meer over in onze Privacyverklaring
De spijker op z'n kop!
Interessant hoe de politiek zich steeds weer in allerlei bochten wringt om iets niet onder ogen te zien. Ik hoop dat er politici zijn die dit aan de kaak stelt.
Moet eerst de film zien om het artikel goed te begrijpen.
Prima artikel, alles draait om bewustzijn. Eigenbelang, hebzucht en egoïsme verblinden.
De enige manier om de CO2 uitstoot werkelijk te verminderen is door minder energie te gebruiken. Maar dat wordt vast niet goed ontvangen bij de kiezer. Dus de politiek wringt zich in allerlei bochten om toch aan de doelstellingen te voldoen zonder stemmers te verliezen. Echte duurzaamheid betekent dat we gewoonweg niet alles kunnen blijven doen en die boodschap gaat de politiek liever uit de weg.
Inderdaad, grenzen aan groei en aan consumptie.
Klopt helemaal.
👍👍👍 prima
Als het grootste probleem op dit moment de CO2 is en we het zelfs niet kunnen regelen dat vliegen duurder/verboden wordt en windmolens aan het strand of in de stad geplaatst worden, dan ben je een Don Quichotte als je dit probleem niet aanpakt al is dat door het creëren van een ander probleem. (Uiteindelijk beslist het volk / de kiezer en die is blijkbaar nog niet bereid om opofferingen te doen.)
Terecht punt dat het niet sterk is om zo te vergroenen. Wel jammer dat kernenergie over een kam met aardgas wordt geschoren. Kernenergie stoot inderdaad geen CO2 uit en zijn al prima oplossingen voor het afval.
Nee, Arnout, die zijn er volgens mij niet. Tenzij je het afval in een raket stopt en naar de zon stuurt ofzo. Maar dat kost wel meer energie dan het oplevert. Onder de grond stoppen is ab-so-luut geen oplossing ;evenzo struisvogelpolitiek. Weet jij iets beters?
De vergelijking gaat niet goed op. Een ramp die zich over een termijn van 100 jaar of meer geleidelijk voordoet, is heel iets anders dan een komeet die over een half jaar inslaat, omdat de ergste gevolgen voor arme mensen ver weg zijn. Als je ziet welke ontwrichting de huidige energieprijzen tot gevolg hebben, dan besef je dat de energie en grondstoffen behoefte te groot is om politieke meerderheden te krijgen voor werkelijk duurzame economieen. Kernenergie en gas zijn dan nuttig om het moment dat het werkelijk knijpt naar de toekomst te verschuiven.
Mee eens! Het is allemaal show. Het interesseert de mensen die aan de touwen trekken helemaal niets, het milieu. De focus is op klimaatverandering en CO2 gericht maar dit is allemaal afleiding en volksverlakkerij, net als die covid-crisis. Het verbaast mij al twee jaar dat al die 'groene' partijen daarin meegaan.
Als je bedenkt dat het Nederlandse bedrijf SolutionAir auto's, bussen, boten etc. op perslucht kan laten rijden/varen, dat de technologie kan worden ingebouwd in benzine auto's die dan niet hoeven te worden vernietigd en je zet dat af tegen de oplossingen waar de neoliberale politiek mee aankomt, ga je echt twijfelen aan hun gezonde verstand ... als ik het voor het zeggen had zette ik de directeur van SolutionAir aan tafel met de CEO van Nedcar en voor de financiën zou ik er de CEO van ABP nog bijhalen, die immers heeft toegezegd alleen nog groen te zullen investeren ... en de opdracht zou zijn: zorg voor groene banen met behoud van het Sterrebos ...
Benadruk eens wat nadrukkelijk waarom BRD géén kernenergie meer overweegt, namelijk: Het drama in het Duitse Asse. Dit kernafvaldrama zou veel meer in de argumentatie gebruikt kunnen worden, zodat mensen zelf in gaan zien, wat voor gevaren en kosten Kernenergie werkelijk met zich meebrengt. Meer info o.a.:https://duitslandinstituut.nl/artikel/32871/opslag-kernafval-duitse-asse-kost-miljarden-extra
prima artikel verder, maar ik heb 3 opmerkingen: 1) gas is maar tijdelijk groen en heel wat beter dan bruin en steenkool 2) politici kunnen niet anders dan luisteren naar hun kiezers, anders lopen die weg naar partijen die nog minder aandacht hebben voor het klimaat 3) kernenergie wordt wel heel snel afgeserveerd. De problemen met afval en de gevaren worden m.i. opgeblazen. Fukosima wordt vaak verward met een kernramp, maar het was de tsunami die 20 000 mensen doodde
Eerst maar eens berekenen hoeveel energie nodig gaat zijn voor onze toekomstige infrastructuur. De IoT-revolutie is pas net begonnen. Die zal veel besparingen en een veel slimmer verbruik mogelijk maken, maar door de eindeloze mogelijkheden en toenemend gebruik netto toch meer energie gaan kosten dan we nu al door onze netten pompen. Denk ook aan de totale overgang van álle transport wereldwijd (langzamerhand trouwens ook steeds meer onderdeel van datzelfde IoT) naar circulair, dus in de basis elektrisch. Je zal zien dat we dan waarschijnlijk niet om kernernergie heen kunnen, politiek of geen politiek. En benoem dat dan ook gewoon zoals het is. Als we daar veertig jaar geleden mee waren begonnen, hadden we nu heel veilige kerncentrales gehad en misschien wel een oplossing voor het afval - en een probleempje minder in onze atmosfeer. Dat overigens veel ingrijpender gevolgen gaat hebben dan al het kernafval op de wereld.
"Je zou voor nucleair nog kunnen zeggen dat het bijdraagt aan vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Maar zolang er geen oplossing is voor het afval, blijft het onduurzaam" Zouden we dit dan "greywashing" mogen noemen? Alsof de technologie zich niet meer ontwikkeld. Jammer! Genuanceerder beter onderbouwd oordeel in dit artikel: https://www.maartenonline.nl/kerncentrales-tegen-klimaatcrisis/
Het is negatief ingestoken niet gericht op de oplossing. We moet ons richten op het goede en niet op het minst slechte oplossing. Het goede komt van de zon en wind. Gratis schoon en onbeperkt aanwezig. Per uur komt er meer op zonne-energie op de aarde dan we kunnen gebruiken. Oogsten van gratis energie is de enige optie. Daar zijn we net mee begonnen. Al het anderen leidt af van wat goed is voor de aarde en dus voor ons.