Wie spullen voor in huis zoekt, vindt overal inspiratie: woonprogramma’s op televisie, reportages in woonbladen, talloze accounts op social media. Ze laten je zien hoe je kleuren combineert, ruimtes vult en items mixt. Maar informatie over hoe duurzaam al die spullen zijn, is een stuk lastiger te vinden. Hoe komt dat toch?

Duurzaam hoeft niet duur te zijn

Interieurspecialist Jantien Broere heeft wel een idee: “In de afgelopen jaren groeide de aandacht voor duurzaam bouwen, maar duurzaam interieur kreeg minder aandacht. De vraag naar duurzame meubels en accessoires voor het interieur is ook nog heel beperkt. De meeste mensen zijn er nog niet mee bezig of ze zijn zich nog niet bewust van de schadelijke impact van interieur. Ze denken daarnaast dat het lastig of duur is om hun interieur te verduurzamen.”

Voor veel mensen die net een nieuw huis hebben, is het interieur bovendien vaak een sluitstuk. Misschien herken je het wel: je hebt al zoveel geld uitgegeven aan het huis zelf, dat je niet meer zoveel over hebt voor de binnenkant. Jantien: “Maar goed nieuws: een duurzaam interieur hoeft helemaal niet duur te zijn.” Duurzame interieurs zijn er in alle prijsklassen, afhankelijk van je eigen creativiteit en de keuzes die je maakt.

Wat is een duurzaam interieur?

“Een duurzaam interieur belast het milieu zo min mogelijk,” zegt Jantien. “De spullen bevatten bijvoorbeeld geen – of zo min mogelijk – fossiele grondstoffen en giftige stoffen. Het is tijdloos, slijtvast en bestaat uit een mix van tweedehands spullen en items van duurzame materialen. Ook upcycling (een nieuwe functie geven aan een ‘afgedankt’ item, red.), creatief hergebruik en huren of leasen horen bij een duurzaam interieur.”

Tip 1: Voorkom impulsaankopen

Dat je iets nieuws wilt kopen voor je huis, kan verschillende redenen hebben. Soms minder urgent: je krijgt gewoon de kriebels en hebt zin om de boel wat op te frissen. Soms urgenter: je krijgt de sleutel van je eerste huis en bezit niet meer dan een bed en een kast. Heb je een meubelstuk op het oog, vraag je dan in beide gevallen af: heb ik dit echt nodig? Dat voorkomt impulsaankopen. Jantien: “Koop je iets in een impuls, dan ben je er heel even blij mee, maar dat gevoel ebt snel weg. Heb je de mogelijkheid, slaap er dan een nachtje over.”

Tip 2: Verzamel spullen met een verhaal

Een duurzaam interieur vind je niet op een middagje meubelboulevard. Een interieur ontwikkelt zich en groeit met je mee. Denk aan de stoel van je oma en de boekenkast van je ouders, die bij jou een nieuwe plek kregen. Of een tafellamp die je tijdens een reis kocht en waar je keihard voor hebt onderhandeld. Het zijn stukken met een eigen verhaal, die eigenheid aan je interieur geven. Bovendien doe je ze minder snel weg dan spullen die je gewoon koopt. Ook dat is duurzaam.

Tip 3: Moeite met kiezen? Maak een scorekaart

Keuzes maken kan ingewikkeld zijn. Daarom is het belangrijk verschillende criteria mee te wegen als je (bijvoorbeeld) een nieuw bankstel gaat kopen. Wat vind jij belangrijk: comfort, functie, kleur, prijs, materiaal? Neem ook mee waar in de wereld het geproduceerd is, of het nieuw of tweedehands is, of het lang meegaat en of het te recyclen is. Maak voor jezelf een lijstje en gebruik dat als een soort ‘scorekaart’. Dat helpt om een keuze te maken bij spullen die lastig te vergelijken zijn, zoals nieuw of tweedehands. Je kunt ook de checklist van Jantien gebruiken.

Tip 4: Repareren of vervangen

Wil je een item vervangen omdat het kapot is? Check dan eerst of het nog te repareren is. Jantien: “Is de bodem van je bank kapot? Dan kun je die waarschijnlijk gewoon vervangen. Is de stof verkleurd, dan kun je nieuwe hoezen kopen of laten maken.” Soms is het repareren niet meer mogelijk of veel duurder. Dan is het vervangen van je meubelstuk natuurlijk wel een logische keuze.

Heb je een apparaat dat niet meer werkt? Bezoek dan een Repair Café bij jou in de buurt.

Tip 5: Upcycle je interieur

Soms kan een meubelstuk zijn oorspronkelijke functie niet meer vervullen. Maar misschien kun je er nog iets anders van maken. Jantien: “Kijk met een andere blik naar een meubel. Zie een bank niet als een geheel, maar als stof, een frame en een vulling. Dat kost wat meer moeite, maar vaak kom je zo op heel creatieve ideeën.”

Maak bijvoorbeeld van een grote houten tafel of bank een kleine tafel voor aan de muur, of van het houten frame van een bank een plantenrek. Over upcycling van meubelstukken vind je volop inspiratie op Pinterest en YouTube. Moet het meubel echt weg? Kijk dan of je het kunt verkopen. Is de kwaliteit zo erbarmelijk dat je er niemand mee wilt opzadelen? Lever het dan gescheiden in op de juiste plek. Milieu Centraal geeft daar alle informatie over die je nodig hebt.

Tip 6: Je kunt zelf meer dan je denkt

Spullen zélf repareren is niet alleen duurzaam, maar ook heel leuk – en vaak makkelijker dan je denkt. Met behulp van YouTube-video’s (zoals deze!) kom je een heel eind. Wist je dat je ook een cursus of workshop kunt volgen? Bijvoorbeeld bij de circulaire bouwmarkt Buurman in Utrecht. Maar pas op, want voor je het weet heb je een nieuwe hobby. 

Tip 7: Zoek eerst naar tweedehands

Wil je echt iets nieuws voor in huis? Kijk dan eerst of je het tweedehands kunt vinden. Wat jij zoekt, wil een ander vaak kwijt. Soms vind je het bij familie of vrienden, soms bij een onbekende. Vind je Marktplaats te druk? Kijk dan op sites met tweedehands items die gecureerd worden. Dan zijn de spullen beoordeeld en geselecteerd voordat ze op de website komen.

Jantien: “Ik ben bijvoorbeeld heel enthousiast over Reliving en Whoppah. Beide sites zijn overzichtelijk en je vindt er een groot aanbod unieke tweedehands en vintage meubels van goede kwaliteit. Het loont ook om regelmatig bij de kringloopwinkel in de buurt binnen te lopen. Die heeft vaak een snelle doorloop van meubels en accessoires.”

Tip 8: Koop je nieuw? Kies voor modulair en natuurlijke materialen

Jantien: “Kies zo veel mogelijk voor natuurlijke materialen bij alles wat je koopt, zoals bamboe, FSC gecertificeerd hout, biologisch katoen of leem. Dat blijft mooi en is tijdloos. Het is bewezen dat het binnenklimaat van je huis gezonder is als je het hebt ingericht zonder plastic en chemische stoffen. Daarnaast kunnen de grondstoffen eindeloos hergebruikt worden door ze een nieuwe vorm te geven of zijn ze recyclebaar.”

“Ook modulaire meubels zijn een goede optie, zoals kasten die je kleiner of groter kunt maken”, vervolgt ze. Dat is handig als je gaat verhuizen, gezinsuitbreiding krijgt of je kamer eens anders wilt indelen. En het zorgt ervoor dat je niet telkens een nieuw meubelstuk hoeft te kopen.

Er zijn ook bedrijven waar je meubels kunt leasen, zoals Replace.nl. Wil je ze weer kwijt, dan nemen deze bedrijven de meubels terug.

Tip 9: Check waar en waarvan een item gemaakt is

Duurzame interieurontwerpers weten precies waar hun producten van gemaakt zijn. Bij andere bedrijven is dat niet altijd het geval. Jantien: “Vraag er dan naar.” Kom je er niet achter, koop het dan niet. De kans is groot dat er materialen inzitten die je wilt vermijden. Zo bestaan veel meubels voornamelijk uit spaanplaat, folie en polypropyleen, bij elkaar gehouden door goedkope lijm die het giftige formaldehyde bevat. Slecht voor het milieu, voor de gezondheid van de mensen die de meubels maken en voor jou.

Als meubels spotgoedkoop zijn, kun je ervan uitgaan dat iemand anders de prijs betaalt. Waarschijnlijk het milieu of de mensen die het product maken.

Tip 10: Koop duurzame vloeren en raambekleding

Vloeren en raambekleding hebben een grotere impact op het milieu dan je denkt. Voor vloeren geldt dat de grondstof bepaalt hoe groot die impact is. Vloeren van hernieuwbare materialen, zoals hout, kurk en bamboe, zijn een goede keuze, zolang er maar milieuvriendelijke lijm wordt gebruikt. Jantien: “Ook linoleum is een duurzame keuze. Het heeft nog een beetje een ziekenhuisimago, maar dat is onterecht. Er zijn zoveel mooie structuren en kleuren! Zo’n vloer gaat makkelijk dertig jaar mee en met een mooi kleed maak je het helemaal gezellig.”

Veel gordijnstof is gemaakt van polyester, dat wordt gemaakt van olie. Gelukkig neemt het aanbod van milieuvriendelijke, natuurlijke raambekleding toe: van hennep en linnen voor gordijnen tot jaloezieën van bamboe en hout. Jantien: “Bij By Mölle of het Deense Color & Co hebben ze een groot aanbod, waar ik heel enthousiast over ben.” De prijs van deze producten ligt wel hoger dan raambekleding van polyester, met name door de productiekosten.

Tip 11: Vermijd plastic op de muur

Wil je je huis wat opfrissen? Als je een muur verft, creëer je al snel een andere sfeer. Maar let op: de schadelijke stoffen in traditionele verf worden onderbelicht in interieurland. Ze zijn belastend voor het milieu en kunnen bijdragen aan een ongezond binnenklimaat. Formaldehyde komt gewoon in je huis terecht en beïnvloedt je gezondheid. Duurzame verf is gemaakt van natuurlijke ingrediënten, bevat weinig tot geen VOS (vluchtige organische stoffen) en is biologisch afbreekbaar.

Om je binnenmuren en plafonds af te werken is leemstuc ook een perfect groen alternatief . Dit is een natuurlijk pleister gemaakt van klei, zand, water en soms stro of andere vezels. In tegenstelling tot cement of gips heeft leem een zeer lage CO₂-voetafdruk, omdat het geen hoge temperaturen nodig heeft voor de productie of verwerking. Daarnaast is het is 100 procent recyclebaar. Duizenden jaren geleden werd het al gebruikt vanwege zijn praktische voordelen, dus waarom nu ook niet?

Tip 12: Stijlvol verlichten en duurzame apparaten

Apparaten zijn tegenwoordig niet weg te denken uit ons interieur en verlichting is essentieel voor de sfeer in je woning. Kies voor energiezuinige apparaten. Veel apparaten hebben een energielabel, opgebouwd als een soort stoplicht. Op de site van Milieucentraal vind je wat de meest zuinige keuze is, maar voor alle apparaten geldt: hoe groener hoe beter.

Wil je sfeervol en duurzaam verlichten, kies dan voor ledlampen en duurzame bijenwaskaarsen voor de sfeer. Maar er zijn meer manieren om duurzamer om te gaan met de apparatuur in huis. Zoals:

Verlicht slim in plaats van meer: Een goed doordacht lichtplan kan wonderen doen voor je energierekening én je interieur. Heb je echt in elke hoek een lamp nodig, of kun je spelen met lichtbronnen waardoor minder licht nodig is?

Gebruik dimmers en timers: Zo pas je het lichtniveau aan het moment van de dag en je activiteit aan. Dimmers zijn niet alleen sfeervol, ze verbruiken ook minder stroom als je ze zachter laat branden. Timers helpen voorkomen dat verlichting onnodig aan blijft staan.

Slimme stekkerdozen: Met slimme stekkerdozen kun je apparaten volledig uitschakelen als ze niet worden gebruikt. Deze eenvoudige investering kan op de lange termijn flink besparen. Apparaten in stand-bymodus zijn bij elkaar namelijk behoorlijke (stiekeme) energievreters in je woning.

Onderhoud bewust: Ontdooi je koelkast, maak het filter van je wasdroger schoon, ontkalk je waterkoker, laat regelmatig je cv onderhouden en houd je computer stofvrij. Door zorgvuldig met je apparaten om te gaan, werken ze efficiënter en gaan ze langer mee.

Tip 13: Streef niet naar perfectie

Een duurzaam interieur hoeft niet perfect te zijn. Jantien: “Soms moet je keuzes maken. Wij hebben bijvoorbeeld in onze keuken een aanrechtblad van restproducten. Dat is heel duurzaam, maar ook kwetsbaar. Met een coating erover verlengden we de levensduur met tien jaar. Het gaat nu dertig jaar mee. Die coating is niet goed voor het milieu, maar we hebben het toch gedaan. Vanwege de lange levensduur vonden wij dat de meest duurzame keuze.”