Onlangs bracht onderzoeksinstituut TNO de energiearmoede in kaart in ons land. Die valt niet mee: maar liefst 400.000 huishoudens in Nederland hebben ermee te maken. Dat gaat om 1 op de 20 huishoudens. Je spreekt van energiearmoede als je een laag inkomen hebt in combinatie met hoge kosten voor gas en elektriciteit. Vaak komen die hoge kosten door een slecht geïsoleerde woning, of het gebrek aan opties om zelf energie op te wekken.

Energiearmoede kan nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid. In dat geval is het essentieel om haalbare maatregelen te nemen. Maar ook zonder energiearmoede is het  nuttig om stookkosten in bedwang te houden, voor je portemonnee en het milieu. Met de volgende 7 tips kom je een heel eind.

1. Wees slim met je verwarming

Het lijkt een inkopper, maar weinig is zo effectief als het lager zetten van je thermostaat. Als je de temperatuur wanneer je thuis bent niet hoger zet dan 19 graden, bespaar je jaarlijks zo’n 180 euro. Dat loont dus zeker de moeite van een extra laagje warme kleding aantrekken.

Om optimaal gebruik te maken van de warmte van je radiatoren, is het daarnaast slim om radiatorventilatoren aan te schaffen. Deze apparaatjes installeer je onder je radiator en verhogen het rendement van je radiatoren met wel  20 procent, waardoor de aanvoertemperatuur een stukje lager kan worden ingesteld. Met andere woorden: je ketel hoeft dan minder hard te werken.

Bedenk ook dat je maar op één plek tegelijk in huis kunt zijn. Daar kun je gebruik van maken door in de ruimtes waar je je niet bevindt, de verwarming dicht te draaien en de deuren te sluiten.

Ga je naar bed of weg van huis? Vergeet dan vooral niet je thermostaat op 15 graden te zetten. Dat is een goede basistemperatuur van waaruit je zonder al te veel energie te verbruiken ook weer naar een behaaglijke 18 tot 20 graden kunt stoken.  Ben je de eigenaar van een warmtepomp? Houd de temperatuur in huis dan juist zo constant mogelijk. Dan hoeft de warmtepomp het minst hard te werken en verbruikt die ook de minste elektriciteit.

• Kosten radiatorventilatoren: €37,- tot €330,- afhankelijk van type en grootte. 

2. Isoleren kun je leren

Isoleren is effectief en kan op vele manieren. Ook op manieren die geen of weinig geld kosten. Ga bijvoorbeeld verstandig om met je gordijnen. Hang ze niet voor je radiatoren en doe ze dicht als het buiten koud is. Zo verminder je warmteverlies via de ramen. Doe ze juist open als de zon je huis in schijnt.

Een andere manier om betaalbaar te isoleren is door middel van radiatorfolie. Deze zilveren rollen zijn voor weinig te koop bij vrijwel elke bouwmarkt. Door radiatorfolie achter radiatoren te plakken die tegen een buitenmuur staan, zorg je dat warmte niet verloren gaat.

Waar je misschien ook nog niet aan had gedacht, is het isoleren van je verwarmingsleidingen. Net als je radiator geven ze warmte af, maar soms komt die warmte ergens terecht waar het niet nodig is. Isoleer je leidingen op die plekken met kant en klare buizen van schuim en de warmte zal zich op de juiste plekken concentreren.

Verder zijn isolatiestrips een goedkope manier om de kou buiten en de warmte binnen te houden. Je brengt ze aan langs de kieren van je deuren en ramen. Zorg dat je het juiste type tochtstrip voor de juiste toepassing gebruikt.

Altijd belangrijk als je met isolatiemaatregelen aan de slag gaat: ventileer voldoende. Zowel voor de aanvoer van frisse lucht als de afvoer van vervuilde en vochtige lucht.

• Kosten radiatorfolie: €3,50 tot €5,- per m2
• Kosten isolatiebuizen: €1,- per m
• Kosten tochtstrips: €0,60 tot €2,- per m

3. Gebruik de warmte uit je keuken

Als je kookt, stijgt de temperatuur in huis. Maak hier slim gebruik van door de deur naar je keuken open te zetten tijdens het koken als je een aparte keuken hebt. Maak je een ovengerecht? Dan krijg je ook warmte voor je huis cadeau: laat de ovendeur na bereiding openstaan. Ook de deur van je vaatwasser openzetten als het wasprogramma is afgerond levert gratis warmte op.

• Kosten: €0,-

4. Dicht alle kieren

Naast het gebruik van isolatiestrips voor ramen en deuren, is het een goed idee om andere vormen van tocht in huis ook aan te pakken. Voel met je vlakke hand of er een koude luchtstroom is in de buurt van beruchte plekken: brievenbussen, stopcontacten aan buitenmuren en leidingen of kabels die van buitenaf komen.

Vervolgens kun je die kieren het beste dichten met verschillende oplossingen per plek, zoals siliconenkit of in het geval van een brievenbus een extra dikke borstel. Verdiep je goed in de juiste manier van kierdichting per plek.

• Kosten: variërend van een paar euro tot zo’n €50,- 

5. Richt je huis slimmer in

Bij het inrichten van je huis heb je waarschijnlijk vooral nagedacht over wat er mooi uitziet. Je kunt een stapje verder gaan door ook na te denken over energiezuinigheid en warmtebehoud. Het belangrijkste advies voor een energiebesparende inrichting van je huis: blokkeer de radiatoren niet door er meubilair voor te zetten.

Waar kun je je meubels dan wel het beste neerzetten? Je bank, stoelen of bed kun je het beste tegen een binnenmuur plaatsen. Een buitenmuur is geen goed idee omdat die koud aanvoelt, waardoor je de verwarming wellicht (onnodig) een graadje hoger zet.

6. Zorg goed voor je verwarmingsinstallatie

Heb je een cv-ketel? Dan heeft die periodiek onderhoud nodig. Voor een nieuwe ketel is een servicebeurt eens in de twee jaar noodzakelijk, voor ketels ouder dan acht jaar is dit jaarlijks. Doe dit vooral. Daarmee zorg je dat je ketel minder vaak een storing geeft, langer meegaat en zo energiezuinig mogelijk blijft werken.

Er is een maar: je servicemonteur zal je ketel waarschijnlijk instellen op een aanvoertemperatuur van 80 graden. Dat is niet per se nodig. Je kunt energiekosten besparen door de ketel zelf op 60 graden te zetten. Kleine moeite, grote winst: het kan je zo’n €80,- per jaar opleveren. Let wel even op, er zijn een paar dingen waar je op moet letten:

Ken je dat irritante getik als je de verwarming aanzet? Dat is je reminder om je radiatoren te ontluchten. Gerammel en getik in je radiatoren betekent dat er lucht in zit, en dat is energieverlies. Je kunt er gemakkelijk iets aan doen met een radiatorsleutel en een emmer of doekje bij de hand voor eventueel water dat eruit lekt.

• Kosten onderhoud cv: €70,- tot €175,-
• Kosten radiatorsleutel: €1,-

7. Verwarm plaatselijk

Als je ‘s avonds gaat slapen, is het wel zo voordelig om je thermostaat laag te zetten. Heb je het snel koud in bed en helpt een extra paar sokken niet? Probeer dan eens een elektrische deken. Dat is een soort dekje dat je over je matras plaatst. Het geeft heerlijke lokale warmte precies waar je het nodig hebt, waardoor je bespaart op de centrale verwarming. Het energieverbruik van een elektrische deken is stukken lager dan het energieverbruik van de centrale verwarming.

Vergelijkbare oplossingen zijn een elektrisch hittekussen, kruik of kersenpittenkussen. Of misschien heb je aan een (onder)deken van schapenwol al genoeg.  Je kunt ze in bed gebruiken, maar ze zijn ook uitermate geschikt om lekker tegenaan te kruipen op de bank.

Rectificatie: in een eerdere versie van dit artikel stond bij tip 4 (dicht alle kieren) het advies om ook ventilatieroosters dicht te maken. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en hebben we meteen verwijderd. Ventilatie is juist belangrijk voor een gezond binnenklimaat.