Toen Jelle Derckx begon met beleggen, had hij in eerste instantie het doel om meer financiële vrijheid voor zichzelf te creëren. Hij startte met beleggen via indexfondsen (beleggingsfondsen die een bepaalde beursindex volgen), maar ontdekte al snel dat hij dan ook belegde in bedrijven waar hij niet perse achter stond. “Terwijl: ik wilde juist dat er iets positiefs gebeurde met mijn geld”, vertelt hij tijdens het webinar.

Hij besloot zijn dilemma voor te leggen aan J. L. Collins, beleggingsexpert en auteur van de bestseller ‘Het Simpele Pad naar Rijkdom’, die voor een perstour in Amsterdam aanwezig was. De vraag van Jelle: welk advies heb je voor mensen die zo duurzaam mogelijk willen beleggen? Het antwoord van Collins: ‘Slik je afkeer in, beleg toch in bedrijven waar je niet achter staat en gebruik het geld dat je daarmee verdient om goede initiatieven te steunen.

“Ik dacht: dat kan toch niet het juiste antwoord zijn?”, zegt Jelle. En dat klopt. Duurzaam beleggen is wel degelijk mogelijk, ook voor particuliere beleggers. Maar hoe doe je dat? En waar let je op?

Uitsluiten van schadelijke industrieën

Johanna Schmidt, duurzaamheidsonderzoeker bij Triodos Bank, weet dat als geen ander. Er zijn verschillende manieren om zo duurzaam mogelijk te beleggen, vertelt ze tijdens het webinar. “Maar laten we bij de basis beginnen: traditioneel gezien is een belegger op zoek naar een zo hoog mogelijk financieel rendement tegenover een zo laag mogelijk risico. Van duurzaamheid is op dat moment nog geen sprake.”

“Een simpele manier om dat proces te verduurzamen, is door middel van exclusie”, vervolgt ze. “Dit betekent dat beleggers de bewuste keuze maken om niet langer te investeren in industrieën, bedrijven of projecten die onethisch zijn of schade berokkenen aan mens en natuur. Denk bijvoorbeeld aan de wapen-, alcohol- en tabaksindustrie. Maar ook aan mensenrechtenschending, dierenwelzijn en fossiele energie. Hoe meer schadelijke zaken je uitsluit, hoe duurzamer je belegt.”

Daarbij is het wel belangrijk om te checken hoe strikt beleggers zijn in het uitsluiten van dergelijke industrieën en bedrijven, benadrukt ze. “Als een bedrijf voor een fractie van zijn omzet in wapens zit, wordt die dan uitgesloten of niet? Het is belangrijk om te kijken hoe een belegger met dat soort grijze gebieden omgaat.”

ESG-scores

Een andere methode om duurzamer te beleggen, is met behulp van zogeheten ESG-criteria (Environmental, Social en Governance). Deze criteria werden geïntroduceerd als hulpmiddel om te bepalen of een bedrijf duurzaam is of niet. Hoe hoger de ESG-score van een bedrijf, hoe duurzamer die opereert. Tenminste, op papier dan. Maar daar zitten wel wat haken en ogen aan. Bijvoorbeeld bij de zogeheten best in class-strategie, een investeringsstrategie waarbij alleen geïnvesteerd wordt in bedrijven met de hoogste ESG-score. Johanna: “Een steenkoolmijn kan bijvoorbeeld de hoogste ESG-score hebben van alle steenkoolmijnen ter wereld, maar dat neemt niet weg dat het een steenkoolmijn is. Met andere woorden: het is nog steeds geen duurzame investering.”

Kjeld vult aan: “Een vliegmaatschappij kan allerlei zaken op gebied van governance goed op orde hebben, en allerlei maatregelen invoeren op het gebied van milieu en sociale thema’s, toch blijft het een bedrijf dat met duurzaamheid weinig te maken heeft.”

Wil je het webinar terugkijken? Dat kan, klik hier!

Impactbeleggen

Ook geen waterdicht systeem dus. Wat is dan wél een echt duurzame vorm van beleggen? Impactbeleggen, stelt Johanna. “Dat is als het ware de donkergroene manier van beleggen en wat we bij Triodos Bank doen”, zegt ze. Bij impact beleggen kijk je eerst (zoals de naam al doet vermoeden) naar de impact die een bepaalde investering maakt op bepaalde thema’s, nog vóórdat je kijkt naar zaken als rendement en risico. Al blijven dat natuurlijk ook hele belangrijke factoren in onze investeringsbeslissingen.

Het gaat dus om de vraag: wat wil je bereiken met een bepaalde investering? Aan welke transities draagt het bij? Zo onderzoeken experts van Triodos Bank bij een mogelijke investering  eerst of het bijdraagt aan één van de vijf transitiethema’s die de bank belangrijk acht: voedsel, grondstoffen, energie, maatschappij en welzijn. “Een goed voorbeeld van zo’n investering is het bedrijf Advanced Drainage Systems”, zegt Johanna. “Dat maakt rioolbuizen van gerecycled plastic en draagt daarmee niet alleen bij aan onze waterinfrastructuur, maar ook aan de circulaire economie.”

Minimumeisen

Maar alleen onderzoeken of een bedrijf aansluit bij één of meer van de vijf transitiethema’s van Triodos Bank is niet genoeg, vervolgt Johanna. Een andere belangrijke factor is of een bedrijf geen negatieve impact maakt. Denk bijvoorbeeld aan diepzeemijnbouw. De grondstoffen die in de zeebodem zitten, zoals mangaan, kobalt en nikkel, zijn hartstikke belangrijk voor de energietransitie. “Maar als die grondstoffen op grote schaal gewonnen worden, heeft dat verregaande consequenties voor de mariene biodiversiteit. Daarom blijven we er bij Triodos Bank ver weg van.”

Om die afweging te kunnen maken, hanteren we bij Triodos Bank een set van zogeheten minimumeisen. “Pas als een bedrijf deze criteria niet schendt, kunnen we er in investeren”, aldus Johanna. “Vervolgens blijven we het bedrijf in kwestie natuurlijk monitoren, om te controleren of het ook aan de minimumeisen blijft voldoen. Lanceert het bedrijf bijvoorbeeld een product dat niet aan onze minimumeisen voldoet? Dan desinvesteren we.” Ook niet onbelangrijk: als we eenmaal in een bedrijf geïnvesteerd hebben, stimuleren we die op verschillende manieren om vervolgstappen te zetten. Bijvoorbeeld door het gesprek aan te gaan of te stemmen voor positieve verandering tijdens aandeelhoudersvergaderingen.

Jouw rol als belegger

Zo zorgen we er bij Triodos Bank voor dat onze beleggingen zo duurzaam mogelijk zijn. Maar wat kan jij als particuliere belegger doen, om er zélf voor te zorgen dat jouw beleggingsgeld een positieve bijdrage levert? Een voor de hand liggend antwoord is natuurlijk: beleg bij een duurzame bank. Maar er is meer mogelijk. Duik bijvoorbeeld eens in de informatie over een beleggingsfonds dat je interessant vindt. Bij Triodos Bank is veel informatie te vinden in de documenten van elk fonds, of via de app wanneer je al in een fonds belegt. Daarnaast adviseert Kjeld om een kijkje te nemen op de website van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). “Zij richten zich zowel op de professionele belegger als op particulieren en publiceren veel informatie over hoe je duurzaam kunt beleggen.”

Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR)

Iets anders waar je als particuliere belegger op kan letten, is de Sustainable Finance Disclosure Regulation, of kortweg SFDR. Deze wetgeving (een aantal jaar geleden ingevoerd door de Europese Unie) verplicht financiële partijen om transparant te zijn over hoe duurzaam hun producten zijn. De SFDR kent drie niveaus:

• Artikel 6: Financiële producten zonder ambitie op gebied van duurzaamheid;
• Artikel 8: Producten die wel duurzame kenmerken hebben, maar duurzaamheid niet expliciet als doel hebben;
• Artikel 9: Producten die in het leven zijn groepen met een concreet duurzaam doel als kern van het product.

Dus wie duurzaam wil beleggen, kiest gewoon uitsluitend voor artikel 9-fondsen, toch? Zo simpel is het helaas niet. Vooralsnog wordt er bijvoorbeeld nauwelijks gecontroleerd of fondsen wel zo groen zijn als ze zich voordoen. En uit The Great Green Investment Investigation uit 2022, opgezet door Investico en Follow the Money, bleek dat bijna de helft van de Europese beleggingsfondsen met artikel 9 belegt in de fossiele industrie of de luchtvaartsector. “Het is het beste wat we hebben, maar ook dit systeem is helaas (nog) niet perfect”, zegt Kjeld.

Hij raadt dan ook aan om als beginnende belegger vooral te kijken naar de partij die een bepaald fonds aanbiedt, of er een tastbaar duurzaam doel mee gesteld wordt (zoals bijdragen aan de energietransitie) én of het een SFDR-9 classificatie heeft. “Dan loont het de moeite om het fonds nader te onderzoeken”, besluit hij. “Ga na waarin belegd wordt en lees de factsheet waarin staat welk beleggingsbeleid het fonds heeft.”