Treinreizen is niet alleen beter voor het milieu, maar vooral ook aangenaam, (redelijk) stressvrij en – als je het ziet als onderdeel van je reis – een avontuur op zich. Je hebt geen gedoe met inchecken en bagagelimieten. Je komt direct middenin een stad aan, in plaats van op een vliegveld ver daarbuiten. En er is altijd genoeg beenruimte. Terwijl het landschap aan je voorbijglijdt kun je een boek lezen, even lekker slapen of praten met je medepassagiers.

15 procent van de Nederlanders pakt de trein in de vakantie

Nederlanders zijn een reislustig volk. Afgelopen zomer ging 73 procent met zomervakantie, van wie meer dan de helft binnen Europa. De meeste mensen gingen met de auto; een kwart nam het vliegtuig. Slechts een klein, maar groeiend percentage – rond de 15 procent – ging met de trein. En dat is een stuk duurzamer, want de CO₂-uitstoot van alle vakanties komt voor 74 procent op rekening van de vliegreizen die we maken, terwijl autovakanties verantwoordelijk zijn voor nog eens 19 procent.

Natuurlijk weten we inmiddels wel dat vliegen bijdraagt aan klimaatverandering. Het verschil is alleen nog groter dan we denken. Een vliegreis is al gauw acht tot twaalf keer  zo vervuilend als dezelfde reis per trein. Niet goed voor het milieu, maar wel sneller en comfortabeler, toch? Nou, ook niet altijd. Milieu Centraal rekende uit dat je met de trein 20 minuten sneller en een tientje goedkoper in Parijs bent dan met het vliegtuig. Bovendien bespaar je 230 kilo aan CO₂-uitstoot. Hetzelfde geldt voor steden als Berlijn en Londen. Waarom stappen we dan niet massaal in de trein?

De belemmeringen

Mensen ervaren momenteel nog verschillende belemmeringen om met de trein op vakantie te gaan. Denk aan lange reistijden, kans op vertraging, lange of te krappe overstaptijden of hoge prijzen. Om treinreizen in Europa aantrekkelijker te maken, is er dus werk aan de winkel. Er liggen plannen voor meer hogesnelheidslijnen, lagere btw op treinkaartjes, betere aansluitingen en een centraal boekingssysteem. Zulke maatregelen zullen ongetwijfeld helpen. Maar hoe reëel zijn de huidige belemmeringen eigenlijk?

Duurt reizen met de trein altijd langer?

Veel mensen denken dat het veel te lang duurt om met de trein naar Europese bestemmingen te reizen. Met de trein naar Barcelona overwegen ze niet eens. Ook al duurt het ‘maar’ twaalf uur om er te komen en hoef je ‘maar’ één keer over te stappen, in Parijs. Het kan voelen alsof je veel tijd verliest. Een vliegreis over dezelfde afstand duurt inderdaad korter. Maar daar komt de reis naar Schiphol - of een ander vliegveld - bij, wachten op het vliegveld, wachten voor de douane en de security en de transfer van het vliegveld naar de stad. Zo ben je alles bij elkaar ook wel een uur of zeven onderweg. Omdat de trein wifi heeft en de vakantie feitelijk begint zodra je de trein instapt, kun je die reistijd nuttig en aangenaam besteden. Zo maakt de ervaring van een ontspannen reis het vrij kleine tijdsverschil ruimschoots goed, toch?

Is reizen met de trein altijd duurder?

De prijzen van treinkaartjes zijn over het algemeen hoger dan die van vliegreizen, zeker als je normaal budgetreizen boekt. Dat zal waarschijnlijk voorlopig ook zo blijven, maar voor de trein geldt hetzelfde als voor het vliegtuig: je moet op tijd boeken. Op die manier wordt het prijsverschil tussen treinen en vliegen al een stuk kleiner. Zo’n 100 dagen voor de reis komen de tickets online. Als je dan meteen boekt, heb je de goedkoopste tickets. Wacht je tot het moment van vertrek, dan kunnen de prijzen behoorlijk oplopen. De tarieven verschillen ook per dag en per uur. Als je ’s ochtends vroeg weggaat, betaal je vaak veel minder dan later op de dag. Het kan ook zijn dat het ticket duurder is in de spits of juist in het weekend.

De volgende vijf tips gaan je helpen:

1. Boek op tijd: de goedkoopste tickets zijn vaak 3 maanden van tevoren beschikbaar.
2. Gebruik railpassen: Interrail kan voordelig zijn voor langere reizen.
3. Plan je reis goed en neem de tijd. Vergelijk aanbieders en check overstaptijden. Soms heb je dan veel betere tarieven.
4. Neem je eigen eten mee. Niet alle treinen hebben een restauratiewagon en on-board eten kan duur zijn.
5. Zelf de goedkoopste tickets zoeken is het voordeligst, want je betaalt geen commissie. Maar het kost wel tijd. Sommige sites waar je tickets kunt boeken, hebben een goed aanbod en weten precies wanneer er kortingsacties zijn. Let wel altijd op of je een zitplaats moet reserveren. Op de grond zitten mag niet altijd en is ook niet comfortabel. Wil je goedkope tickets, dan kun je ook boeken via Snap van Eurostar. Hier vind je tegenwoordig last-minutetickets tegen voordelige prijzen.

Is een treinreis boeken ingewikkeld?

Er zijn in Europa honderden spoorwegmaatschappijen, met elk hun eigen lijnen, aanbiedingen, ticketverkoop en tarieven. Dat maakt het een uitdaging om tickets naar verschillende bestemmingen te boeken, vooral als je meerdere keren moet overstappen. Een overkoepelende organisatie of boekingssite waar je in één keer alle tickets van alle Europese spoorwegmaatschappijen kunt boeken, is er nog niet. Gelukkig zijn er wel boekingssites die alles voor je uitzoeken en je helpen om je internationale treintickets te boeken. Je betaalt dan wel een commissie.

• Rail Europe is een dochterbedrijf van de Franse spoorwegmaatschappij SNCF. Het verkoopt tickets van 105 spoorwegmaatschappijen in 24 landen.
• Trainline is een Britse boekingssite. Deze verkoopt tickets voor ongeveer dezelfde landen en treinen als Rail Europe, plus het Franse OUIGO en de Oostenrijkse Westbahn.
• De Duitse boekingssite Omio biedt voor het spoor ongeveer hetzelfde als bovengenoemde concurrenten, maar verkoopt ook bus-, veerboot- en vliegtickets.

Op de bonnefooi reizen is niet altijd mogelijk. Vooral niet in het hoogseizoen. Maar dat hangt vooral af van het land dat je bezoekt. In Scandinavië is het verstandig om je trein een paar weken van tevoren te boeken. In Centraal- en Zuid-Europa kun je vaak op het laatste moment nog een kaartje kopen. Langeafstandstreinen en slaaptreinen zijn in het hoogseizoen vaak volgeboekt, maar in het laagseizoen kun je vast op korte termijn nog wel een bed bemachtigen.

Complete treinreis en meer

Heb je geen tijd om alles zelf te plannen of ligt dat je niet? Dan kan de Treinreiswinkel uitkomst bieden. Die belooft online ‘één loket voor alle treinreizen’ te zijn. Ook Locomocheap doorzoekt meerdere sites naar het goedkoopste kaartje voor je gewenste vertrekdag. Bij zulke organisaties kun je verschillende soorten reizen boeken.

• Direct naar je bestemming
  Heb je een appartement gehuurd in Zuid-Frankrijk? Dan kun je een ticket kopen van jouw woonplaats naar het station (in de buurt van) je bestemming.
• Train & drive
  Combineer de trein met een huurauto op je bestemming. Perfect wanneer je na aankomst mobiel wilt zijn om naar je vakantiehuis of camping te reizen en van daaruit uitstapjes te maken. Of als je een rondreis in het land van bestemming wilt maken.
• Stedentrip (treinticket + hotel)
  Wist je dat je een compleet pakket voor een stedentrip kunt boeken, inclusief treinkaartjes en hotelverblijf? Handig en vaak voordelig.
• Rondreis
  Zin in een avontuurlijke rondreis met de trein langs meerdere landen of bestemmingen? Die kun je volledig vooraf organiseren, dus inclusief een route met treintickets en accommodaties.
• Interrail
  Wil je wel een rondreis maken, maar niet alles van tevoren vastleggen? Dan is een Interrail Pass ideaal. Met dit flexibele treinticket reis je door meerdere landen in Europa binnen een bepaalde tijdsperiode. Er zijn verschillende soorten Interrail Passen. Let op de voorwaarden, zoals vooraf reserveren voor populaire routes.

Er komen ook nieuwe aanbieders op de markt die een hippe, duurzame manier van reizen bieden. Bijvoorbeeld de nieuwe nachttrein European Sleeper, Green Citytrip en de Nightjet van NS. Steeds meer Europese steden zijn rechtstreeks per slaaptrein bereikbaar, zoals Praag, Wenen, Venetië, Milaan, Kopenhagen en Malmö. Ook komen er nieuwe verbindingen, zoals naar de Franse Alpen voor wintersport en naar Zuid-Frankrijk voor zonvakanties.

5 keer binnen één dag per trein op je bestemming

Dat je naar Parijs en Londen kunt met de trein weten we wel. Maar er zijn nog veel meer bestemmingen die je gemakkelijk binnen een dag kunt bereiken. Ter inspiratie zetten we 10 bestemmingen voor je op een rij die allemaal de moeite waard zijn, van dichtbij naar verder weg. Een tip wanneer je bestemming verder weg ligt: ‘breek’ je treinreis halverwege met een overnachting. Dan geniet je de volgende dag uitgerust van de volgende etappe.

1. Stedentrip naar Lille, Frankrijk

Lille combineert Franse elegantie met Vlaamse gezelligheid. Bezoek het Palais des Beaux-Arts en proef lokale specialiteiten zoals waterzooi (een Gentse specialiteit). Onderweg word je getrakteerd op een glimp van het Franse platteland.

• Reistijd: 3 uur (285 km) vanaf Amsterdam met de Thalys
• Kosten: vanaf 56 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 5 kg per persoon versus 50 kg met het vliegtuig

2. Stedentrip naar Brugge en badplaats Knokke, België

Brugge wordt ook wel het Venetië van het Noorden genoemd. Een ideale bestemming voor een romantische trip. Wandel door de kronkelende straatjes en ontdek de middeleeuwse charme van de stad. De reis ernaartoe is een ontdekkingstocht langs schilderachtige Belgische dorpjes. Wil je vanuit Brugge nog een dagje naar het strand? Dan ben je in 20 minuten in Knokke.

• Reistijd: 3,5 uur (262 km) vanaf Amsterdam
• Kosten: vanaf 25 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 5 kg per persoon (vliegen kan niet)

3. Stedentrip naar Luxemburg stad

De stad Luxemburg biedt een mix van moderne architectuur en historische charme. De stad is compact en makkelijk te voet te verkennen. Het openbaar vervoer is er gratis, zoals in het hele land. Het treintraject brengt je door glooiende heuvels en rustgevende natuur.

• Reistijd: 6 uur (410 km) via Brussel
• Kosten: vanaf 50 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 7 kg per persoon versus 70 kg met het vliegtuig

4. Wandelen in Edale, Engeland

Edale, in het hart van het Peak District, is de toegangspoort tot de beroemde Pennine Way, een wandelroute van 430 kilometer. Het is een ideale bestemming voor natuurliefhebbers, met wandelroutes door velden en veengebieden en langs schilderachtige dorpjes.

• Reistijd: 7,5 uur (829 km) met overstap in Londen.
• Kosten: vanaf 83 euro, enkele reis.
• CO₂-uitstoot: 15 kg per persoon versus 110 kg met het vliegtuig (via Manchester).

5. Wandelen in Grindelwald, Zwitserland

Grindelwald is een beroemd Zwitsers bergdorp dat al eeuwenlang reizigers inspireert. Het is omringd door imposante bergen, waaronder de Jungfrau, kristalheldere meren en gletsjers. Je kunt er prachtige wandelingen maken. Binnen Zwitserland reis je voordelig met de Swiss Travel Pass, ook naar het Jungfraujoch, het hoogste treinstation van Europa.

• Reistijd: 9,5 uur (912 km), met een overstap in Frankfurt en Interlaken
• Kosten: vanaf 66 euro enkele reis
• CO₂-uitstoot: 16 kg per persoon versus 150 kg met het vliegtuig (via Bern)

Unieke verder-weg bestemmingen

6. Met de nachttrein naar Wenen, Oostenrijk

Wenen is een culturele hotspot met weelderige paleizen, klassieke muziek, een rijke koffiehuistraditie en – heel praktisch – uitstekend openbaar vervoer. De nachttrein brengt je comfortabel naar deze elegante bestemming.

• Reistijd: 11 uur (1153 km) vanuit Amsterdam
• Kosten: vanaf 50 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 20 kg per persoon versus 170 kg met het vliegtuig

7.  Stad en strand in Barcelona, Spanje

Ontdek de architectonische meesterwerken van Gaudí, geniet van tapas en ontspan aan het strand. De combinatie van Franse en Spaanse landschappen maakt de reis onvergetelijk.

• Reistijd: 12 uur (1537 km via Parijs)
• Kosten: vanaf 120 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 27 kg per persoon versus 210 kg met het vliegtuig

8. Stadsbezoek aan Praag, Tsjechië

De ‘Gouden Stad’ biedt een betoverend historisch centrum, de beroemde Karelsbrug en bruisende pleinen. De reis door Duitsland en Tsjechië is een belevenis vol variatie.

• Reistijd: 12 uur (888 km, via Berlijn)
• Kosten: vanaf 60 euro, enkele reis
• CO₂-uitstoot: 15 kg per persoon versus 120 kg met het vliegtuig

9. Fietsen bij Bolzano, Italië

Bolzano, ook bekend als Bozen, is de hoofdstad van Zuid-Tirol in het noorden van Italië. De stad ligt middenin de Dolomieten. Je vindt er een unieke mix van Italiaanse en Oostenrijkse invloeden. Bolzano heeft een historisch stadscentrum met pastelkleurige herenhuizen, levendige markten en culturele bezienswaardigheden. Maar je kunt ook genieten van de kilometerslange fietspaden langs de rivier Adige en rond de meren, waar je kunt stoppen voor een heerlijke duik.

• Reistijd: 13,5 uur (1051 km) met overstap in Frankfurt en München
• Kosten: vanaf 69 euro
• CO₂-uitstoot: ongeveer 18 kg versus 140 kg met het vliegtuig

10. Buiten de gebaande paden, Roemenië

Roemenië biedt een rijke mix van cultuur, geschiedenis en natuur. Maak een rondreis en bezoek het legendarische “Draculakasteel” van Bran en het elegante kasteel Peleș, een voormalig koninklijk zomerverblijf. Verken middeleeuwse steden zoals Sighișoara en Brașov, met hun goed bewaarde architectuur en charmante straatjes. De adembenemende landschappen van de Karpaten en de unieke biodiversiteit van de Donaudelta maken het land tot een paradijs voor natuurliefhebbers. Bovendien staat Roemenië bekend om zijn gastvrije bevolking en rijke tradities. Kortom, een onvergetelijke ervaring.

Je begint je vakantie met een avontuurlijke en milieuvriendelijke treinreis naar Boekarest, de hoofdstad van Roemenië. Daar reis je in een paar etappes naartoe. Eerst neem je een intercity of hogesnelheidstrein naar Berlijn of Wenen. Daar stap je over op een directe dagtrein naar Boedapest. Van Boedapest kun je met de nachttrein naar Boekarest. Je kunt ook via Wenen reizen.

• Reistijd: ongeveer 30 uur (1398 km via Wenen)
• Kosten: vanaf 150 euro
• CO₂-uitstoot: ten minste 25 kg CO₂ (maar waarschijnlijk hoger) versus 200 kg met het vliegtuig

Fijne treinvakantie!