Vogelzang ontwerpt producten en belevenissen die een ander verhaal over eten vertellen: persoonlijker, maatschappelijker of in een historische context. “Bij food design wordt al snel gedacht dat je eten vormgeeft. Maar ik vind eten al mooi van zichzelf. Wat ik doe is onderzoeken hoe we eten produceren, bereiden, en hoe we met elkaar eten. In mijn werk staan deze ervaringen centraal.”  Voor haar nieuwste werk genaamd ‘The Eggchange’ deed ze een project samen met een kippenboer en ontdekte dat de spreekwoordelijke kip met de gouden eieren meer is dan een fabel over hebzucht.

Marije Vogelzang

PROJECT C.V.
MARIJE VOGELZANG
Tijdens haar studie aan de Design Academy ontdekte Marije Vogelzang de kracht van eten als materiaal voor haar ontwerpen. Met haar ontwerpen wil ze een verhaal vertellen. Niet in taal, maar in de smaken, geuren en kleuren van eten. Zo maakte ze een Troepkoek, want koekjes zijn lekker maar er zit wel altijd veel troep in. Deze koekjes worden nu verkocht in supermarkten, tankstations en onderwijsinstellingen. Triodos Cultuurfonds financiert haar nieuwe atelier in Dordrecht. marijevogelzang.nl

Het eeuwenoude verhaal gaat als volgt: op een warme dag in augustus vindt een arme boer in het nest van zijn lievelingskip een gouden ei. Hij kan het bijna niet geloven, maar al zijn geldzorgen zijn in één klap verleden tijd. De volgende dag is er weer een gouden ei, en de dag daarop wéér een ei. Maar met zijn rijkdom groeit ook zijn hebzucht. De boer wordt ongeduldig en besluit de kip te slachten zodat hij alle gouden eieren tegelijkertijd kan bemachtigen. Als hij de kip opensnijdt vindt hij geen enkel gouden ei. En heeft hij zijn kip met de gouden eieren de nek omgedraaid.

Betaalmiddel

Vogelzang gebruikt dit verhaal als uitgangspunt voor ‘The Eggchange’, een filosofisch economisch model waarin eieren goud waard zijn. “Als je de eieren van één haan en tien hennen zou uitbroeden, dan zouden zij binnen vier generaties in een kwart onze kippenvlees-consumptie kunnen voorzien. Dat is een ongelofelijke waardestijging, waar de consument zich niet van bewust is of zich in ieder geval niet over lijkt te verwonderen.” Dit proces van natuurlijke waardecreatie wordt door Vogelzang tot in detail uitgewerkt.

The Eggchange
‘The Eggchange’

Want wat als eieren een betaalmiddel zouden worden? Een munt waarvan de rente bepaald wordt door natuurlijke wetten? “Bij eieren heb je dan verschillende keuzemomenten. Je kan ze meteen opeten, je kan de eieren uit laten komen en de kuikens opeten, of er tijd en zorg insteken en deze kuikens grootbrengen. De volwassen kippen leggen weer eieren en stellen je opnieuw voor de keuze: opeten of  uitbroeden.  Je moet er wel tijd in investeren. Het heeft geen zin om niets te doen en op je eieren te gaan zitten.” Al deze ideeën zullen samen komen in ‘The Eggchange’ office op de Dutch Design Week en bij Fabriek Magnifique.

De voedingsindustrie is groot en complex, maar des te belangrijker is het om vragen te blijven stellen.

Het atelier van Vogelzang is behangen met tekeningen en ontwerpen voor ‘The Eggchange’ en plannen voor een performance in Palais de Tokyo in Parijs. Achter de tekentafel staat een grote gele broedmachine met veertig eieren. “Over een paar weken heb ik hier dus veertig kuikens rondlopen. We houden dieren vaak heel dichtbij als huisdier of ze zijn onzichtbaar als productiedier en dan eten we ze pas op. Ik zoek naar een tussenvorm: dieren wel een goed leven bieden, maar je er niet aan hechten.”

The Eggchange
Presentatie van ‘The Eggchange’ in het atelier van Vogelzang.

Bij ‘The Eggchange’ komt een boekje en filmpje met tekeningen waarin deze tussenvormen en verhalen in beeld gebracht worden. Vogelzang laat hiermee zien wat een alledaags product ons kan vertellen over hoe we omgaan met ons voedsel. “Ik maak niet alleen maar mooie producten, ik fantaseer ook over lelijke en slechte dingen. En eerlijk gezegd, weet ik na meer dan tien jaar met voeding bezig te zijn nog steeds niet wat beter is voor de wereld. De voedingsindustrie is groot en complex, maar des te belangrijker is het om vragen te blijven stellen. Een ontwerper kan afstand nemen en op een andere manier naar die verhalen kijken, processen omdraaien, een beetje poëzie toevoegen.”

Meer weten over kunst- en cultuurprojecten die Triodos Bank en Triodos Cultuurfonds financieren? Kijk op Mijn Geld Gaat Goed.

Tekst Daphne Rieken
Fotografie Ilja Keizer, Robert Eikelpoth

Lees ook Zes vragen aan eetontwerper Marije Vogelzang