“Geen land op onze breedtegraad heeft zulke slecht geïsoleerde huizen als wij”, weet Diederik Samsom. Maar daarvan in paniek raken, nee. Sterker nog, hij vraagt ons te ontspannen. In het Klimaatakkoord hebben we afgesproken om in 2050 klimaatneutraal te zijn. “Dus hebben we nog dertig jaar.” Volgens Samsom is dat genoeg tijd om de meeste huizen in Nederland van een energielabel D te laten verbeteren naar A, oftewel een bijzonder energiezuinig huis.

Het betaalt zichzelf terug

Die veranderingen moeten wel in gang gezet worden en hoe, dat is natuurlijk de vraag. “In de politiek zijn vergezichten nodig om een land in beweging te krijgen, maar achter de voordeur willen mensen gewoon weten wat het ze oplevert. Het mooie is dat met simpele verbeteringen als goede isolatie of zonnepanelen je direct een lagere energierekening hebt, dus betaalt het zichzelf snel terug.”

Toch heeft niet iedereen de euro’s op de plank liggen om dat te voorfinancieren. De Klimaattafel bedacht daarom – met Triodos Bank als initiatiefnemer – een gebouwgebonden financiering waarbij de hypotheek ligt op het huis en niet op de koper. Voordeel: de situatie van een koper kan veranderen, het huis blijft rustig staan. Dus als een huiseigenaar een verduurzaming meenam in de lening, moet de nieuwe eigenaar deze lening overnemen. Wel zo eerlijk aangezien hij ook de lusten heeft van een lage energierekening.

Rol van banken

Samsom geeft aan dat veel banken zich nog niet genoeg bewust zijn van de noodzaak van zo’n verduurzaming van een huis: “Ik mag de laatste tijd veel banken toespreken en ik zeg dan altijd dat het eigenlijk onbestaanbaar is dat ze mensen van tafel laten vertrekken met een hypotheek zonder verbouwing.”

“Ik zie het inmiddels wel iets meer gebeuren dat de bank een aspirantkoper niet alleen inlicht over dat ingewikkelde verhaal van een hypotheek, maar ook wat je daarbij kunt doen om een woning duurzamer te maken. Logisch ook, want niet alleen de koper is beter af met een lagere energierekening maar ook de bank: die heeft simpelweg meer omzet.”

Dappere ridders van Greenpeace

In een woud van vijf voor- of zelfs vijf óver-twaalf noodklokken is het geluid van Samsom best verfrissend. Zeker als je bedenkt dat hij zich al zijn leven lang met het klimaat bezighoudt. “Op mijn veertiende verjaardag kreeg ik het boek Kinderen van moeder aarde van Thea Beckman cadeau terwijl tegelijkertijd op die dag de Rainbow Warrior van Greenpeace tot zinken werd gebracht voor de kust van Nieuw-Zeeland. De combinatie van dit boek dat gaat over een duurzame toekomst en de dappere ridders van Greenpeace, zette mijn idealisme in vuur en vlam.”

Hondsmoeilijk

Is het dan niet frustrerend voor hem om aan die Klimaattafel samen met bouwbedrijven, installateurs, banken, vakbonden en milieuorganisaties compromissen te sluiten? “Ik zal niet ontkennen dat het hondsmoeilijk is om een politiek evenwicht te vinden dat iedereen kan dragen. Maar vergeef me mijn optimisme want ik geloof echt dat eigen initiatief zelfs nog voor de wijkaanpak uit gaat snellen.”

“De gemeentes gaan nu aan de slag met het aanwijzen van wijken waar bijvoorbeeld een warmtenet komt. Dat is een stelsel van warmwaterbuizen dat ergens extern verwarmd wordt, via een soort collectieve cv-ketel die niet op gas draait maar op een duurzame bron. Ik denk écht dat bewoners samen met corporaties in hun wijk ook snel zelf initiatief nemen om gezamenlijk over te stappen op veel betere isolatie, zonnepanelen en een warmtepomp. Simpelweg omdat het mensen iets oplevert, namelijk comfort én financieel voordeel.”