Het is augustus. Een ideaal moment voor een bezoek aan een Nederlandse wijngaard. Lange rijen uit de kluiten gewassen wijnstokken en druiventrossen die langzaam blauw kleuren, geven de Reestlandhoeve een idyllisch uiterlijk. “Wij zitten op dit moment in de afrijpingsfase, dat ziet er altijd heel mooi uit. Ik word altijd heel gelukkig als de druiven weer een kleurtje krijgen.”

De schilletjes en pitjes die overblijven gebruiken we voor grappa en chocoladebonbons
Wilma Huisman, eigenaar Reestlandhoeve
Wilma en John
John en Wilma Huisman

Wilma Huisman voelt zich zichtbaar in haar element als zij – al vertellend – tussen ‘haar druiven’ loopt. Bijvoorbeeld als zij de Muscat Bleu-druif laat zien. Het is een van de vier druivenrassen die zij op biologische wijze teelt. “Dit is eigenlijk een tafeldruif die je uit de hand eet. Wij maken daar meestal mousserende rosé of een portachtige rode wijn van. En in het afgelopen jaar maakten wij hier ook een rosé likeurwijn van. De schilletjes en pitjes die overblijven, gebruiken we voor het maken van grappa en chocoladebonbons.”

Van melkvee naar wijngaard

Het illustreert de vindingrijkheid achter deze biologische wijngaard. Iets wat je ook terugziet in de manier waarop Wilma en haar man John besloten de wijngaard te starten. “We hadden altijd een biologisch melkveebedrijf. Totdat John eind jaren negentig last kreeg van een hardnekkige hernia, geopereerd moest worden en deze vorm van landbouw te zwaar werd.

Het was de start van een uitgebreide zoektocht naar vergelijkbare alternatieven waarin John zijn ondernemerschap kwijt kon. Door mijn interesse in wijn en de opkomst van steeds meer wijngaarden boven de rivieren rond die tijd, kwamen we op het idee om een wijngaard te starten.

PROJECT CV

REESTLANDHOEVE

De Reestlandhoeve is een biologische wijngaard en zorgboerderij, gelegen in het Reestdal in Balkbrug, Overijssel. Oprichters Wilma en John Huisman maken hier sinds 2003 wijn van Nederlandse bodem. In hun wijngaard van drie hectare groot, groeien vier druivenrassen: de Regent, Johanitter, Solaris en Muscat Bleu. Op het wijngoed en bijbehorende groentetuin krijgen zij hulp van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Triodos Bank financiert de Reestlandhoeve sinds de start in 2003.

Na het volgen van meerdere cursussen over wijn en wijnbouw, plaatsten we de eerste wijnstokken in 2003. Het jaar daarop konden wij al van een aantal trosjes druiven plukken en wijn laten maken. Onze ambitie was om binnen vijf jaar bij De Librije (sterrenrestaurant in Zwolle – red.) op de kaart te staan. Met de wijn van dat eerste jaar is dat meteen al gelukt.”

Uitdagend klimaat

Een bijzondere prestatie voor wijn van Nederlandse bodem. Het koude, nattere klimaat met minder zonuren, maakt het voor Nederlandse wijnboeren een enorme uitdaging om wijn van goede kwaliteit te maken.

Daarom wordt er vaak – zo ook op de Reestlandhoeve – gebruik gemaakt van hybride druivensoorten. “Dat zijn rassen die oorspronkelijk gekweekt zijn voor de biologische wijnbouw. Het zijn kruisingen met als bijeffect dat ze met minder zonuren en met lagere temperaturen rijp worden.”

Flying winemaker

Naast het planten van deze druivenrassen zoeken Wilma en John al sinds de start naar inventieve manieren om de kwaliteit van de wijn hoog te houden. Zo maakten zij in de eerste jaren gebruik van een flying winemaker. “Destijds was er binnen Nederland nog niet zo veel kennis aanwezig over het maken van wijn. We besloten gebruik te maken van iemand die, met de druivenoogsten mee, de wereld over vliegt om wijn te maken: een flying winemaker.

Zo iemand houdt zich uitsluitend bezig met het maken van wijn en bemoeit zich verder niet met de wijngaard. Inmiddels laten wij onze wijn maken bij Neerlands Wijnmakerij in Bentelo. Dat gaat in nauw overleg, waardoor wij veel invloed hebben op de uiteindelijke producten.”

Druiven
Op de Reestlandhoeve worden vier hybride druivenrassen geteeld: Regent, Johanitter, Solaris en Muscat Bleu.

Jaarlijkse zoektocht

Het maken van die producten is een zoektocht. “We bekijken ieder jaar opnieuw wat we maken van de oogst. Dat is voornamelijk witte en rosé wijn, want daar leent ons klimaat zich meer voor. Rood is lastiger, we hebben er heel lang over gedaan om dat onder de knie te krijgen.”

Wilma krijgt regelmatig de vraag of de klimaatverandering een gunstig effect heeft op haar wijn. Daar heeft ze zo haar twijfels over. “Het voordeel is dat de temperatuur hoger ligt en we wat meer zonuren hebben. Het nadeel daarvan is dat het klimaat juist heel erg grillig geworden is, met soms enorme regenbuien. Per saldo vraag ik me af of het positief is voor de wijnbouw in Nederland, nog afgezien van wat de effecten zijn op de wereld.”

Betrokken mensen

Naast het maken van goede wijn, verbinden Wilma en John mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en wijnliefhebbers op een bijzondere manier aan de wijngaard.

Met een verleden in de zorg was het voor Wilma logisch om van de Reestlandhoeve een zorgboerderij te maken. “We bieden dagbesteding aan mensen met een verstandelijke beperking, psychische problemen en jong dementerenden (vijftigers en zestigers – red.). Zij helpen bij het onderhoud van de wijngaard, bijvoorbeeld het plukken van de druiven, maar het kan ook zijn dat ze folders maken of een etiket ontwerpen. De bijdrage kan heel breed zijn. Wij kijken vooral naar waar iemands kwaliteit ligt.”

Groentetuin

“Zo was er hier een man met dementie die altijd al zijn eigen groentetuin had. Vanuit die interesse is ook op het wijngoed een groentetuin ontstaan. Daar wordt nu groente geteeld voor een restaurant; Herberg de Klomp in Vilsteren. Dat geeft deze man het gevoel dat hij echt ergens aan kan bijdragen.”

WIJNBOUW

IN NEDERLAND

WIJNBOUW IN NEDERLAND Nederland kent 134 commerciële wijngaarden met zo’n 240 hectare wijnbouw. De meeste daarvan zijn te vinden in Limburg en Gelderland. De kwaliteit van Nederlandse wijn neemt de afgelopen jaren toe. Zo was De Reestlandhoeve, samen met drie andere wijngaarden, winnaar van de eerste Nederlandse gouden medailles tijdens de Nationale wijnkeuring 2010. Sindsdien worden er bij deze nationale wijnkeuring vaker gouden medailles uitgereikt.

Naast de mensen op de zorgboerderij betrekt de Reestlandhoeve ook klanten zo veel mogelijk bij de wijngaard. “Mensen kunnen overdag een bezoek brengen aan de wijngaard. Zij kunnen een wijntje drinken op het terras of ons educatieve wijnwandelpad afleggen. En elke eerste of tweede zondag van het jaar organiseren wij een wijnfeest als afsluiting van het wijnjaar. Dit jaar vindt die plaats op zondag twaalf september.”

Reeslandhoeve
Het wijnwandelpad op de Reestlandhoeve.

Wijnstokken leasen

Daarnaast verzinnen Wilma en John originele ideeën om mensen aan zich te binden en tegelijkertijd de continuïteit van de wijngaard te waarborgen. “Wij geven onze klanten de mogelijkheid om wijnstokken te leasen voor een, twee of drie jaar. Daarmee worden zij ‘wijnboer’ en hebben zij recht op twaalf flessen wijn per jaar.

Verder doen we aan een soort van crowdfunding door wijninvesteringscertificaten te verkopen. Het geld dat we hiermee ophalen gebruiken we voor de bouw van een nieuw wijnproeflokaal. Voor het geld krijgen de investeerders tegoed voor producten van de wijngaard terug met acht procent rendement.”

Maar, ondanks alle inspanningen rondom de wijngaard, blijft de kwaliteit van de jaarlijkse oogst alles waar het om draait. “Je kunt maar een keer per jaar wijn maken en daar moet gewoon iets goeds van gemaakt worden.”

> Bekijk ze op Mijn Geld Gaat Goed
> Bekijk ook al onze artikelen over Voeding en Landbouw

Tekst: René Laterali
Foto’s: Reestlandhoeve