Zo denken Iris de Ruiter en Michaël van den Berg, beiden werkzaam bij Triodos Bank, er tenminste over. Zij hebben voor hun werk veel met duurzame kleding te maken. Michaël is betrokken bij de financiering van katoenproductie in ontwikkelingslanden, Iris bij ondernemers die sustainable fashion verkopen in Nederland. Ze gaan met elkaar in gesprek over de stand van zaken binnen de kledingindustrie. Waarom is zo’n speciaal georganiseerde Sustainable Fashion Week nodig?
 

CV
IRIS DE RUITER & MICHAËL VAN DEN BERG
Iris de Ruiter is relatiemanager MKB bij Triodos Bank Nederland en richt zich specifiek op klanten in de duurzame modewereld zoals Goodbrandz, Miss Green en Charlie+Mary. Michaël van den Berg is fondsmanager Triodos Sustainable Trade Fund bij Triodos Investment Management.

Fast Fashion

Iris: “We willen dat onze chocola slaafvrij is, onze groente niet giftig en onze koffie fair trade. Duurzaamheid gaat een steeds grote rol spelen bij de keuzes die consumenten maken. Maar nog niet als het om kleding gaat.”

Michaël: “In de kledingindustrie is duurzaamheid nog iets aparts. Terwijl het in de voedingsindustrie al veel gangbaarder is. Dat komt omdat die branche inzichtelijker is.

Neem koffie: koffieboeren oogsten de boontjes van de koffieplant en daar wordt koffie van gemaakt. De afstand tussen de boon en een kop koffie is bijna tastbaar. Maar van een katoenplant tot een spijkerbroek – dat is een veel complexer proces.”

> Lees ook de 6 tips van Iris en Michael om duurzamer te shoppen

Grote marge

Iris: “Een proces waarin veel mis kan gaan. De keten van de kledingindustrie is lang en daardoor moeilijk te veranderen. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen schakeltje, maar niemand voor de hele keten. Bovendien moet de winst tussen veel partijen worden verdeeld, dus iedereen probeert voor zichzelf een zo groot mogelijke marge te pakken.
 

Van 7 tot en met 17 oktober vindt de Dutch Sustainable Fashion Week plaats. Met deze week willen de organisatoren, Goodbrandz en Urgenda, duurzame mode beter zichtbaar maken via verschillende evenementen en in winkels door heel Nederland.

Zo ook de laatste schakel in de keten: de consument. Wij zijn uit op ‘fast fashion’. Goedkope kleding die na één of twee keer dragen achter in de kast verdwijnt of wordt weggegooid. Kost een shirt maar een paar euro? Dan heeft iemand anders daar een hogere prijs voor moeten betalen.”

Steentje in een vijver

Michaël: “Vaak zijn dat mensen die nauwelijks voor zichzelf kunnen opkomen, de kleine boeren die het overgrote deel van de wereldwijde katoenproductie verbouwen bijvoorbeeld. Ze moeten lang wachten op hun geld en krijgen veel te weinig betaald. Daarbij werken ze met giftige stoffen die niet alleen de biodiversiteit en het grondwater in hun woonomgeving enorm aantasten, maar ook heel gevaarlijk is voor hun eigen gezondheid.

Iris: “In de fabrieken, waar de kleding gemaakt wordt, gaat het ook vaak mis. De omstandigheden zijn slecht. Arbeiders werken soms zestien uur per dag voor minder dan het minimumloon en vaak in een gevaarlijke werkomgeving.

Misschien herinner je de instorting van de textielfabriek Rana Plaza in Bangladesh in 2013 nog wel, de dodelijkste ramp in een textielfabriek ooit. Hoewel de werknemers al vaak hadden gewaarschuwd dat er grote scheuren in de muren zaten moesten ze gewoon aan het werk. Er kwamen meer dan duizend mensen om en meer dan 2000 mensen raakten gewond.”

Rana Plaza

Michaël: “Modeketens waren toen in rep en roer, maar vooral omdat ze bang waren voor imagoschade. Ze waren opgelucht als hun kleding niet in Rana Plaza werd teruggevonden, terwijl hun producten in precies zo’n soort fabriek gemaakt worden, met als enige verschil dat die níét was ingestort. Het enige positieve aan die ramp was dat het aan iedereen duidelijk maakte hoe het er eigenlijk aan toe gaat in de kledingindustrie.

Samen met andere beleggers schreef Triodos Bank zeven bedrijven in de textielsector een brief. We riepen fabriekseigenaren en leveranciers op om democratische commissies op te richten die de veiligheid en gezondheid van werknemers garanderen. In een tweede brief riepen we bedrijven op een donatie te geven aan het Rana Plaza Fund. Inditex antwoordde dat ze een bedrag geschonken hadden en gaf tevens inzicht in alle maatregelen die ze namen naar aanleiding van het ‘Bangladesh Accord’.

Daarna zijn er wat initiatieven geweest om een en ander te verbeteren. Triodos Bank heeft zich bijvoorbeeld ingezet voor het Bangladesh Accord. In die zin was Rana Plaza een steentje dat in de vijver gegooid werd en wat rimpels in het water veroorzaakte. Maar inmiddels is dat steentje alweer bijna naar de bodem van ons geheugen gezonken.”

We hebben een keuze

Michaël: “Er moet iets of iemand zijn die steentjes in de vijver blijft gooien om rimpels te veroorzaken. En laat dat alsjeblieft niet de volgende fabriek zijn die instort, maar iets anders, iets positiefs.

Iris: “Zoiets als de Sustainable Fashion Week dus. Zo’n initiatief is belangrijk. Hoe meer aandacht hiervoor, hoe beter. Maar ook: banken die weigeren nog langer te investeren in de schadelijke schakels van de kledingketen maar juist de verduurzaming ervan stimuleren.

H&M

Hoewel dat ook nog niet zo eenvoudig is. We moeten voortdurend de afweging maken tussen onze idealen en de praktijk. We investeren bijvoorbeeld in H&M en Inditex. Als je dat tegenover ondernemers als Charlie+Mary en Miss Green zet, dan is er bij hen qua duurzaamheid nog een hoop te winnen. Daar heb ik het soms wel moeilijk mee.”

Michaël: “En daarin ben je waarschijnlijk niet de enige. Voordat wij investeren in grote beursgenoteerde bedrijven nemen we het bedrijf onder de loep en discussieren we daar veel over. Uiteindelijk komt dat hierop neer: als we kunnen bijdragen aan de verduurzaming van een groot bedrijf als H&M, dan moeten we dat doen, tenzij het bedrijf binnen onze uitsluitingscriteria valt. Als wij één procent van hun totale productie kunnen verduurzamen heeft dat enorme impact.”

BELEGGEN
IN BEURSGENOTEERDE BEDRIJVEN
Via vier duurzame beleggingsfondsen belegt Triodos Bank in grote beursgenoteerde bedrijven als BMW, AkzoNobel en H&M. Niet meteen bedrijven die op het eerste gezicht passen bij een waardengedreven bank. “Toch zijn onze beleggingen in beursgenoteerde bedrijven onmisbaar bij het verduurzamen van de samenleving. Wij stellen kritische vragen over onder meer wapenhandel, kernenergie en arbeidsrechten”, zegt Rosl Veltmeijer van Triodos Research. Lees meer in het artikel Beleggen in verandering.

Kleding zonder vlekken

Michaël: “Want uiteindelijk ligt de grootste macht bij de consument zelf. Ook die les kunnen wij leren uit de voedselindustrie. Met z’n allen creëren wij de vraag naar goedkope kleding.

Maar dat kan ook anders: iets minder vaak nieuwe kleren kopen, en een normale prijs betalen voor wat je wel koopt. Echt wereldschokkend is dat niet. Al begrijp ik ook wel dat we niet ineens massaal duurzame kleding kunnen gaan dragen. Ik heb ook ‘gewone’ kleren in de kast hangen.”

Iris: “Dat geldt ook voor mij. Ik koop ook heus niet altijd kleding bij een duurzaam label. Maar ik merk dat ik me een stuk prettiger voel in een blouse als ik weet dat die onder goede arbeidsomstandigheden gemaakt is.

Wil je deze video zien?

Wil je deze video zien?

Cookies zijn nodig om deze video te tonen. Lees er meer over in onze Privacyverklaring

Tekst: Bo van Houwelingen
Beeld: Dutch Sustainable Fashion Week en GMB Akash (H&M)