Een paar jaar geleden waren ze er ineens: ‘superfoods’. Oftewel eten, dat door de extra hoge concentratie van voedingsstoffen of anti-oxidanten een positief effect zou hebben op je gezondheid. We aten massaal gojibessen en cacaonibs voor in de yoghurt, moerbeien bij de thee en quinoasalade als diner.

Wat is superfood?

De term superfood stond al snel ter discussie, want wanneer is een product een ‘superfood’? En zijn deze exotische ‘superfoods’ wel echt gezonder dan duurzaam en lokaal geproduceerde producten? We vroegen het aan de oprichtster van het door Triodos Bank gefinancierde bedrijf GreenAge, Sascha de Lint. Zij kan deze vraag als geen ander beantwoorden.

Sascha de Lint verkoopt met haar bedrijf GreenAge heel veel verschillende, biologische, duurzame en eerlijke geproduceerde producten aan consumenten en bedrijven. Ze koopt rechtstreeks in bij de boer. Het liefst zo lokaal mogelijk, maar niet alles wat ze aanbiedt, is lokaal te krijgen. Soms moet ze daar iets verder voor reizen.

Het woord ‘superfood’ is niet beschermd en lastig te definiëren. Iedereen kon het te pas en te onpas gebruiken
Sascha de Lint

“Een paar jaar geleden leek het label ‘superfoods’ een uitkomst te zijn. Daarmee kon je consumenten helpen om heel eenvoudig een bewuste keuze te maken, maar al snel kwamen bedrijven daarvan terug. Het woord ‘superfood’ is namelijk niet beschermd en ook lastig te definiëren. Iedereen kon het te pas en te onpas gebruiken. Steeds meer mensen vroegen zich af waarom een gojibes wel een superfood was en boerenkool bijvoorbeeld niet.”

Gezond en lokaal

De Lint vervolgt: “Het antwoord op die vraag was niet echt te geven, want er was geen definitie van superfoods. En waarschijnlijk is dat ook de reden geweest dat de hype weer overging. Toch willen mensen nog steeds graag een gezonde keuze maken en kiezen ze het liefst voor zo lokaal mogelijk.”

En dat kan, want Nederland heeft een groot aanbod van gezonde producten. Sommige liggen voor de hand, zoals groene groenten of bessen, maar er is meer. Om je verder te inspireren zetten we samen met een aantal door Triodos Bank gefinancierde ondernemers de gezonde alternatieven voor exotische ‘superfoods’ voor je op een rij.

Parelspelt van GreenAge.
Parelspelt van GreenAge. Foto: GreenAge

1. Oergraan spelt

Oergranen zijn lastiger te telen, dan bijvoorbeeld tarwe, maar deze granen zijn voor veel mensen vaak beter te verteren en rijker aan voedingsstoffen. Een van de oergranen, die GreenAge verkoopt, is natuurzuivere Oberkulmer Rotkorn spelt uit Kloosterburen.

De Lint: “Spelt is een bijzonder graan. Het is gezond voor je lijf en geest, inderdaad gemakkelijk te verteren en bijzonder rijk aan essentiële mineralen en vitaminen. Spelt kan alleen biologisch zijn, want het gaat kapot van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Je kunt er brood, koek en taart van maken, het in een salade verwerken of het gebruiken als vervanger van rijst, pasta of muesli.”

2. Kapucijner

“Lokaal eten is volop in ontwikkeling, maar je kunt niet alles in Nederland vinden”, zegt De Lint. “Toch zoeken we al onze producten zo dicht mogelijk bij huis, zoals quinoa uit Europa. Ook zoeken we constant naar bijzondere producten uit Nederland.

Denk bijvoorbeeld aan bonen, zoals kapucijners. Kapucijners zitten boordevol vitaminen, zoals vitamine C, B1 en B2, maar bevatten ook ijzer, calium en eiwitten. Daardoor zijn ze ook een goede vleesvervanger.

Eigenlijk vind je ze alleen in Nederland, maar de kapucijner is wat verdrongen door de ‘gewonere erwten en bonen’. Ze zijn namelijk heel gevoelig voor (te veel) water en dat maakt ze kwetsbaar. Toch zijn er boeren die deze bonen met heel veel geduld en vakmanschap telen en dat proef je echt.”

Reset de economie - 5 bouwstenen

Van voedsel van ver naar landbouw lokaal

Globalisering heeft ons materiële welvaart gebracht. En die internationale samenwerking blijft hard nodig. Maar als het gaat om voedsel, de basis van ons bestaan, moeten we het dichterbij zoeken. Want er is iets grondig mis met ons voedselsysteem. Denk aan eenzijdigheid en monoculturen. Soja in Brazilië, varkens in Nederland. Die concentratie en specialisatie maakt kwetsbaar. Het tast de capaciteit van de natuur aan om ziektekiemen en virussen te beteugelen. Lokale landbouw en voedselproductie zijn nodig. Een kortere keten betekent minder CO2-uitstoot en geen tussenpartijen die een deel van de winst innemen. Zo wordt de economie en ons voedselsysteem robuuster en lokaler.

In onze campagne 'Reset de economie' vormt dit een van de vijf bouwstenen voor de nieuwe economie. Laten we eindelijk de economie opnieuw uitvinden. Haar eerlijker, menselijker en groener maken. Een reset. Als dit niet het moment is om die te maken, wanneer dan wel?

>Bekijk de campagne en de vijf bouwstenen

3. Rauwe melk

In een kleine zuivelfabriek in Lutte maken André, Tonny en Koen Mulder rauwmelkse gefermenteerde producten, die niet zijn gepasteuriseerd, gesteriliseerd of gehomogeniseerd. Voor de productie van hun biologische rauwmelkse zuivel werkt de Raw Milk Company, zoals de zuivelfabriek heet, samen met twee biologische melkveehouderijen, waar de koeien vers gras krijgen en geen soja, mais, tarwe en antibiotica.

Koen Mulder van de Raw Milk Company legt uit wat de voordelen zijn van het gebruik van biologische rauwe melk: “Melk bevat gezonde eiwitten, enzymen, gezonde vetten en vitamine A, B1, B2, B6, B12, D, K2, foliumzuur en mineralen, zoals calcium, fosfor, magnesium en zink. Doordat de melk niet is bewerkt en verhit, blijven alle voedingsstoffen behouden en worden de goede bacteriën in de melk niet stuk gemaakt. Ook blijven de enzymen lactase en fosfatase intact. Die dragen bij aan de vertering van lactose en calciumfosfaat in melk.”

Kefir en kefir hangop van Raw Milk Company
Kefir en kefir hangop van Raw Milk Company.

4. Kefir

De Raw Milk Company maakt onder andere kefir. “Kefir is een gefermenteerde melkdrank. Het wordt gemaakt van verschillende melkzuurbacteriën en gisten. Omdat de kefir van rauwe melk is gemaakt, behoudt het alle goede eigenschappen van rauwe melk, maar door het fermentatieproces is het veel langer houdbaar en veiliger voor consumptie door de lage zuurgraad.

Het bevat vitamine K2, waardoor calcium op de juiste plaats in je lichaam komt, zoals je botten en tanden, maar ook B-vitaminen, A en D. Fermentatie van melk verhoogt ook het gehalte tryptofaan. Dit aminozuur is onder andere de grondstof van serotonine, een gelukshormoon, wat op zijn beurt weer de voorloper is van het slaaphormoon melatonine.

Je kunt bieten ook marineren in balsamico of er koekjes mee bakken
Gerjan Snippe

5. Rode bieten

Boer Gerjan Snippe verbouwt rode bieten. Rode bieten bevatten foliumzuur, mangaan, kalium, koper, ijzer, vezels en magnesium. De rode kleurstoffen in bieten, betanine en betalaine, zijn krachtige anti-oxidanten. Rode bieten horen tot de rijkste bronnen van nitraat, dat een positief effect heeft op je aderen.

Bieten van Gerjan Snippe
Bieten van Gerjan Snippe. Foto: Pieter van den Boogert

Snippe: “De biet is een hele gezonde groente waar je heel veel verschillende dingen mee kan. We associëren het vaak met die aardse smaak uit grootmoeders tijd, maar je kunt bieten bijvoorbeeld ook marineren in balsamico of er koekjes mee bakken.”

6. Groente uit zee

Tenslotte is er ook nog groente uit onze zee: zeewier. Volgens het voedingscentrum zit het zit boordevol eiwitten, vitaminen (waaronder B12), mineralen en spoorelementen. Het helpt onder andere bij het reguleren van je bloedsuiker- en de cholesterolspiegel.

Zeewier uit Nederland is duurzaam geteeld. Het bedrijf The Dutch Weed Burger zette ‘het groene goud’ in Nederland op de menukaart. Zij ontwikkelden een eiwitrijke, plantaardige burger waar je letterlijk van gaat watertanden.

Mark Kulsdom, oprichter van The Dutch Weed Burger, zag het gebruik van lokale zeewier de afgelopen jaren stijgen: “Toen wij begonnen, was zeewier nog redelijk onbekend. Het was een niche. We wilden experimenteren en kijken wat er mogelijk was. En we wilden natuurlijk de plantaardige keuken verder ontwikkelen. Wat dat betreft is onze missie geslaagd. De kracht van zeewier is misschien nog niet bij iedereen bekend, maar de ontwikkelingen gaan snel. Helemaal nu ook multinationals erop inspelen. Zij zetten hun marketing in en daar liften we allemaal op mee.”

Mark Kulsdom en zijn Dutch Weed Burger.
Mark Kulsdom en zijn Dutch Weed Burger. Foto: Pieter van den Boogert

Headerfoto: Pieter van den Boogert