Het is eigenlijk een vicieuze cirkel. De aarde warmt steeds verder op en dit leidt tot een verlies aan biodiversiteit. En wanneer dit verlies groter wordt, is het steeds lastiger voor de natuur om broeikasgassen uit de lucht op te nemen. Ecosystemen raken dus uit balans. Onderzoek van Rockstrom laat dit opnieuw zien. Willen we de aarde minder opwarmen, moeten we niet alleen drastisch minder uitstoten, we moeten er ook voor zorgen dat wat we uitstoten deels opgenomen wordt door de natuur.

Gelukkig komt hier steeds meer aandacht voor. Voor 2030 moet 30 procent van het land- en zeeoppervlak beschermd moet zijn. Dat spraken deelnemende landen af tijdens de biodiversiteitstop in Montreal eind vorig jaar. Een stap in de goede richting omdat te veel doelen zich richten op enkel het voorkomen van CO2-uitstoot.

Laten we dit moment aangrijpen om twee belangrijke stappen te zetten in de klimaatstrijd en van de natuur écht een bondgenoot maken. Natuur moet behouden blijven en natuur die vernietigd werd, moet weer hersteld worden. Als de financiële sector hier in gaat investeren, kunnen we een belangrijk verschil maken.

Natuurbehoud en natuurherstel

In de eerste plaats moeten we er voor zorgen dat er geen emissies uitgestoten worden door ontbossing, drooglegging van veengebieden en andere vernietiging van natuur. Volgens het IPCC veroorzaakte dit zo’n 10% van de wereldwijde CO2-uitstoot tussen 2010 en 2019. Elk jaar gaat ongeveer 3,75 miljoen hectare aan primair tropisch regenwoud verloren – dat zijn 10 voetbalvelden per minuut – wat tot een jaarlijkse uitstoot leidt die even groot is als de uitstoot uit fossiele brandstoffen in India.

De wereld moet de broeikasgasemissies de komende zeven jaar met 43% verminderen om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken. Dat we dit gaan halen wordt steeds uitdagender omdat we niet goed op weg zijn naar netto-nul uitstoot in 2050. Om dit doel realistisch te maken, moeten we naar de hele keten kijken en de natuur beschermen.

Natuurbehoud is alleen niet voldoende. Het tweede punt waar de financiële sector meer op moet inzetten om netto-nul te gaan halen is namelijk de aanwas van natuur. Herbebossing, bewateren van veengebieden en meer biodiversiteit in de landbouw zorgen ervoor dat de natuur veel meer CO2 kan opslaan in de bodem en andere biomassa. Als we dit goed doen, kan dit tegen 2030 voor een derde van de noodzakelijke vermindering van CO2-uitstoot zorgen.

Hoe gaan we dit doen?

De opslag van CO2 is slechts een van de vele ‘diensten’ waarvoor we terugvallen op de natuur die ons helpt te overleven. Daarom moeten we ervoor waken niet in een ‘CO2-tunnelvisie’ te verzeilen, waarbij we bijvoorbeeld bossen reduceren eenheid van vermeden of verwijderde emissies. Door te focussen op deze koolstofvastlegging lopen we het risico gebieden te creëren met weinig waarde voor de plaatselijke gemeenschap en de biodiversiteit. Pin je dus als bedrijf niet vast aan het aantal geplante bomen en ga geen bomensoorten planten in ecosystemen waar ze niet thuis horen.

Met een grotere rol voor lokale gemeenschappen

Mensen maken deel uit van de natuur, en we hebben de natuur nodig voor ons welzijn en om te overleven. Oorspronkelijke bevolking en andere lokale gemeenschappen beschikken vaak over een onmisbare kennis van hun lokale ecosystemen en zijn zeer succesvolle beschermers van de natuur. Dat maakt hen tot cruciale partners in de strijd tegen de klimaatcrisis.

Helaas worden ze nog te vaak gemarginaliseerd in de politieke- en economische besluitvorming, al werd hun positie als natuurbeheerders wel erkend tijdens de laatste Biodiversiteitsconferentie (COP15) in december 2022. Projecten rond natuurlijke klimaatoplossingen, vooral degene die gericht zijn op natuurbehoud, moeten gebaseerd zijn op rechtvaardige samenwerkingen en in het voordeel werken van de lokale gemeenschap

Om te voorkomen dat we de wereld over ecologische kantelpunten heen duwen, moeten we de natuur in stand houden en herstellen, en er tegelijkertijd voor zorgen dat oorspronkelijke gemeenschappen er op een rechtvaardige manier van profiteren. Laten we ervoor zorgen dat iedere instelling transparant is over effecten van een lening en investering op de natuur en het klimaat. Zorg ervoor dat de geldstromen naar schadelijke projecten zo snel mogelijk stoppen. En dan moet je als sector nog een stap extra doen om meer geld te investeren in de natuur en oplossingen zoals biologisch-dynamische landbouw en natuurlijk watermanagement. Zo zorgen we ervoor dat mens en natuur in harmonie leven.